Woonhuizen. De oudste huizen in de binnenstad dateren van na de stadsbrand van 1554.
In de regel zijn het diepe huizen met grote voorraadkelders en zolders; enkele hebben een kelder van vóór de stadsbrand. Achter de verschillende 16de- en 17de-eeuwse (trap)gevels en de vele 18de- en 19de-eeuwse lijstgevels gaat vaak een oudere kern schuil.
Het oorspronkelijk van 1533 daterende diepe huis Karel V (Turfkade 11) werd in 1555 in laat-gotische vorm herbouwd in opdracht van Job Willemsz Goeree. De gevelsteen met het wapen van keizer Karel V is bij de restauratie in 1937 boven de ingang aangebracht.
De rijk uitgevoerde trapgevel is voorzien van smeedijzeren bloemankers, speklagen en hoekblokken van Gobertangesteen en zandsteenblokjes in de bogen boven de vensters. Kenmerkend zijn de uitkragingen van het metselwerk op de vensterbogen en op de kleine spitsboogjes onder de treden van de geveltop, die alle op draagstenen rusten.
De geveltop is vernieuwd bij een gevelrestauratie in 1937. Het huis heeft een overwelfde voor- en achterkelder.
Het huis is tegen de dijk (kade) aangebouwd; de mogelijk van 1533 stammende achterkelder ligt op maaiveldniveau en de voorkelder is ingegraven in het dijklichaam. De samengestelde balklaag boven de begane grond rust op natuurstenen consoles.
De verdieping heeft een houtskelet, waarvan enkele sleutelstukken het bouwjaar 1555 dragen.
Uit die tijd is ook de omkokerde eikenhouten spiltrap van de verdieping naar de zolder.
Rond 1750 heeft men een vrijwel vierkant achterhuis met keuken (nog aanwezig) toegevoegd. Het pand is van 1931 tot 1970 als museum in gebruik geweest, in 1990 inwendig gerestaureerd en tegenwoordig als restaurant ingericht.
Bij de herbouw in 1555 van het uit 1525 daterende huis Grote Markt 1 heeft men gebruik gemaakt van bestaand muurwerk. De trapgevel werd in 1850 gewijzigd in een lijstgevel.
In 1900 kreeg het pand een nieuwe kap en nadien ook een nieuwe pui. In 1555 herbouwd in opdracht van burgemeester Jacques Boudijnsz de Cormet is het huis Grote Markt 3 (eerste vermelding 1526).
Het jaartal van de herbouw is in het huis te zien op een haardgewelfje en op enkele balksleutels. Tegelijkertijd werd het vergroot met een gedeelte van het buurpand (Grote Markt 5) en voorzien van een dubbele trapgevel, die in 1856 vervangen werd door de huidige gepleisterde lijstgevel.
Aan de achterzijde bevinden zich nog twee trapgevels. Van laat-16de-eeuwse oorsprong zijn de met een trapgevel uitgevoerde diepe huizen Turfkade 1 (gepleisterd), Turfkade 5 (boogvelden in gele baksteen), Turfkade 7 uit 1591 (jaartalankers), Korte Kerkstraat 13 (gepleisterd) en Korte Kerkstraat 15.
De trapgevels van deze panden hebben natuurstenen waterlijsten, hoekblokken en geprofileerde dekstukken en een overhoekse toppilaster.
De ingekorte en gepleisterde trapgevel van Grote Markt 16 is voorzien van geprofileerde afdekplaten en een kroonlijst.
In het huis bevindt zich bij de trap een in 1565 in opdracht van dijkgraaf Jan Adriaansz. Blanck aangebracht beeldje van St.
Adriaan.
