Gepubliceerd op 02-01-2020

Voorm. stadhuis en IJsselpoort in Montfoort

betekenis & definitie

(Hoogstraat 36). De oudste delen van deze voor Nederland unieke combinatie dateren uit de 14de eeuw.

De samengestelde balklagen met muurstijlen, sleutelstukken en korbeelstellen in het interieur van het stadhuisdeel zijn uit 1375.De onderste lagen van het muurwerk van de poort zijn gemetseld met 14de-eeuwse kloostermoppen. Op de bel-etage van het stadhuis bevond zich de vierschaar, waarvoor in 1676 een nieuwe rechtbank werd gemaakt. In 1762-'63 bouwde aannemer Aart van den Houdijk aan de veldzijde een achtervleugel aan. Op de beletage daarvan richtte men de nieuwe raadzaal in; in het souterrain het cachot. Ook werden toen de kruisvensters door schuifvensters vervangen. De IJsselpoort heeft aan de veldzijde twee zware pilasters.

Het bovendeel, dat eerst als poortwachterswoning en daarna als schutterijkamer diende, kreeg in 1781 een tentdak en een timpaan versierd met twee leeuwen en het wapenschild van Montfoort. In 1824 kreeg het stadhuis een nieuw bordes en in 1840 een tentdak. De restauratie in 1963-'65 stond onder leiding van architect Y. Kok. Hierbij verwijderde men de 19de-eeuwse bepleistering en reconstrueerde het oorspronkelijke zadeldak, de trapgevels met ezelsrugafdekkingen en, naar 18de-eeuwse vormen, de schuiframen.

In de ruimte boven de poort bevindt zich een renaissanceschouw. Deze schouw werd omstreeks 1894 geplaatst, toen het gebouw diende als museum van oudheden; hij is afkomstig uit het Rijksmuseum. In de voorm. raadzaal, nu in gebruik als café-restaurant, hangt sinds 1649 het schilderstuk ‘Pompeius bij de wijsgeer Posidonius’, door Hendrick Heerschop in rembrandteske trant.

< >