Gepubliceerd op 02-01-2020

Kasteel Renswoude in Renswoude

betekenis & definitie

(Dorpsstraat 3-7) is een uit 1654 daterend tweebeukig huis met evenwijdige zadeldaken tussen topgevels, gebouwd ter vervanging van een ouder kasteel. De achtergevel bezit een voor het classicisme kenmerkende gevelindeling, terwijl de voorzijde met torenvormige middenpartij en twee hoektorens aan een middeleeuws kasteel doet denken.

Het ontwerp wordt toegeschreven aan de bouwmeesters Gijsbert Theunisz. van Vianen en Pieter Jansz. van Cooten. Het huis heeft een voor die tijd vrij moderne symmetrische plattegrond met centraal trappenhuis tegen de achtergevel en aan weerszijden appartementen. In het geheel overkluisde onderhuis is onder meer de keuken gesitueerd. Een deel van de stucplafonds en de deurpartijen herinneren aan een ingrijpende verfraaiing van het interieur omstreeks 1700. In 1816 vond opnieuw een verbouwing plaats. In 1945 leed het gebouw oorlogsschade. Bij de restauratie van 1972-'76 werden weer kruiskozijnen aangebracht, behalve in de wit gepleisterde achtergevel.

Een brand in 1985 verwoestte onder meer de kap en een 17de-eeuwse eetkamer, hetgeen een tweede restauratie noodzakelijk maakte. De rechthoekige bouwhuizen aan weerszijden van het plein zijn waarschijnlijk omstreeks 1700 verlengd met een vierkant paviljoen aan de kasteelzijde. Het linker bouwhuis doet waarschijnlijk sinds het begin van de 18de eeuw dienst als oranjerie. Het rechter bouwhuis is later verdubbeld ten behoeve van een landbouwbedrijf dat er tot 1866 was gevestigd. De bakstenen boogbrug en het smeedijzeren toegangshek dateren uit het eind van de 17de eeuw.

De oorspronkelijke renaissance-aanleg van het park werd omstreeks 1700 in barok-stijl veranderd. Het in de as van het kasteel aan de overzijde van de Dorpsstraat gelegen Grand Canal, een langgerekte vijver met halverwege een grote ronde kom, is hiervan het meest opvallende restant. Rondom kasteel en dorp bevindt zich een uitgebreid lanenstelsel. Het gedeelte rond het kasteel werd circa 1816 door J.D. Zocher jr. in landschapsstijl herschapen. Achter het huis verrees een duiventoren in de vorm van een poorttoren met op de verdieping een duivenslag.