Monumenten in Nederland: Overijssel

R. Stenvert, C. Kolman en Ben Olde Meierink (1998)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Verdedigingswerken in Deventer

betekenis & definitie

Verdedigingswerken. Van de dubbele ommuring, die tussen het eind van de 13de eeuw en het midden van de 14de eeuw gereed kwam, zijn aan de rivierzijde drie verdedigingstorens bewaard gebleven, behorende tot de binnenste stadsmuur.

De 14de-eeuwse muurtoren Welle 12 is omstreeks 1957 gerestaureerd en voorzien van schuifvensters. De muurtoren Achter de Muren Vispoort 12 is eveneens 14de-eeuws.

Door de afbraak in 1968 van de huizen langs Onder de Linden zijn resten van de buitenste stadsmuur te voorschijn gekomen die gezamenlijk een indruk van de dubbele ommuring geven. De derde muurtoren Achter de Muren Zandpoort 12 is in de jaren tachtig verbouwd tot de ‘Galerie het Rondeel’.

Resten van de buitenste stadsmuur met weergang en spaarbogen zijn nog te zien bij Achter de Muren Duimpoort 56 en 72; aan de Bokkingshang 7 zijn nog twee in 1955 gerestaureerde stukken 14de-eeuwse binnenste stadsmuur te zien en de achtergevel van Bergkerkplein 13 wordt gevormd door de binnenste stadsmuur.Tussen de Smedenstraat en de Binnensingel en tussen de Walstraat en de Pikeursbaan zijn op sommige plaatsen nog de niveauverschillen merkbaar van de gedempte binnengracht. In de kelder van de nieuwbouw aan de T.G. Gibsonstraat bevinden zich resten van de in 1988 opgegraven Noordenbergtoren uit 1487, met een doorsnede van twintig meter en pekelharry muren van zes meter dikte. De toren is in 1773-'78 gesloopt. Van de in 1597-1612 aangelegde omwalling resteert de buitengracht, die voor het noordelijke deel de ruggengraat vormt van het hierop aangelegde Rijsterborgherpark. Van de drie 17de-eeuwse buitenpoorten is de Bergpoort bewaard gebleven, zij het dat de in 1879 gesloopte onderdelen van de uit 1619 stammende poort met beeldhouwwerk van Hendrik de Keyser zijn overgebracht naar de tuin van het Rijksmuseum in Amsterdam.