Monumenten in Nederland: Overijssel

R. Stenvert, C. Kolman en Ben Olde Meierink (1998)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Het voorm. St.-Elisabethsgasthuis in Deventer

betekenis & definitie

Het voorm. St.-Elisabethsgasthuis (Bagijnenstraat 56) is een gepleisterd complex op de hoek van de Bagijnenstraat en de Smedenstraat, waarvan de oorsprong teruggaat tot omstreeks 1500. Het oudste deel is een mogelijk kort na 1516 gebouwd gasthuisgebouw met St.-Elisabethskapel aan de Smedenstraat.

Vanaf 1760 beperkte men zich geheel tot de opname van krankzinnigen. Het laat-middeleeuwse gasthuisgebouw, of ‘langehuis’, werd in 1839 belangrijk verbouwd om als Provinciaal Krankzinnigengesticht te gaan dienen.

Het zuidwestelijke deel van deze middeleeuwse vleugel is nog bewaard gebleven. In 1843 werd het uitgebreid met het rechts van de poort gelegen en in 1578 binnen de stad gebrachte St.-Jurriënsgasthuis voor lepralijders.

In 1843 volgde annexatie van het in 1553 gestichte Wanninghuis. In 1857 werden enkele gebouwen en een binnenplaats overgenomen van het naburige Groote- of Voorstergasthuis en volgde een algehele ingrijpende verbouwing naar plannen van M. van Harte.

Uit die tijd stamt een beeld van St. Elisabeth op de binnenplaats.

Kort na 1884 volgde een verdere verbouwing en uitbreiding. In 1892 ontstond het buitengesticht Brinkgreven en pas in 1938-'40 volgde een ingrijpende inwendige verbouwing naar plannen van M. van Harte jr.

In 1945 werd de rechtervleugel aan de Bagijnenstraat verwoest, waarna herbouw volgde. In 1984 is het binnengesticht opgeheven en vanaf 1985 maakt het deel uit van het P.W.

Janssen Verpleeghuis.

< >