Monumenten in Nederland: Noord-Brabant

Ton Kappelhof, Chris Kolman, Ben Kooij, Ben Olde Meierink, Nelleke Reijs en Ronald Stenvert (1997)

Gepubliceerd op 02-01-2020

St.-Jozefinstituut of 't Withof in Etten-leur

betekenis & definitie

St.-Jozefinstituut of 't Withof (Bisschopsmolenstraat 162) bestaat uit een carré van gebouwen rond een binnenplaats, met aan de achterzijde een uitgebouwde kapel. In 1823 kochten de zusters franciscanessen het uit omstreeks 1650 daterende landhuis ‘Adama’ om er een pensionaat voor meisjes in te vestigen.

Dit huis was gebouwd voor Reynier Pybes d'Adama, schout van Etten en onderging verbouwingen in de 18de en 19de eeuw. Boven de rondbogige geprofileerde ingang zit een steen met het wapen van de bouwheer. Links en rechts van het landhuis verrezen tussen 1834 en 1861 twee haakse vleugels. De carré werd in 1864 aan de voorzijde gesloten door de bouw van een vleugel met middenrisaliet met neobarokke trapgevel en vroege neogotische ingangspartij, waarschijnlijk van de architect P. Soffers. Haaks op het landhuis verrees naar ontwerp van P.

Soffers een kruisvormige neogotische kapel onlangs voorzien van een tussenvloer. Dezelfde architect bouwde in 1870 aan de achterzijde van het landhuis een refter met een bovengelegen bidkapel, voorzien van een door slanke kolommen gedragen tongewelf. In 1908 bouwde P.J. van Genk een vrijstaande, eenbeukige neogotische kruiskapel met een versmald veelhoekig koor. Na de Tweede Wereldoorlog volgden nog uitbreidingen in de trant van de Bossche School. Enkele in de 19de eeuw toegevoegde internaatvleugels zijn inmiddels gesloopt.