Monumenten in Nederland: Noord-Brabant

Ton Kappelhof, Chris Kolman, Ben Kooij, Ben Olde Meierink, Nelleke Reijs en Ronald Stenvert (1997)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Het stadhuis in Geertruidenberg

betekenis & definitie

Het stadhuis (Markt 32-34) kreeg zijn huidige omvang door de ingrijpende verbouwing tussen 1520 en 1532 van een laat-14de-eeuws gebouw, waarvan de overwelfde kelder en het opgaand muurwerk tot aan de verdieping bewaard bleven.

Bij een verbouwing in 1767-'69 kreeg het gebouw een nieuwe voorgevel in Lodewijk XV-stijl naar plannen van Philip Willem Schonck en met beeldhouwwerk van Guilliam Carrier. De bakstenen gevel heeft hardstenen deur- en vensteromlijstingen en een attiek met een beeld van Vrouwe Justitia. Aan weerszijden van het middenvenster werden de gebeeldhouwde wapens aangebracht; dat van de stad Geertruidenberg bleef behouden, maar dat van de graven van Nassau is later weggehakt. Het smeedijzeren balkonhek draagt het jaartal 1769. De smeedijzeren balustrade langs de bordestrappen dateert uit 1791 en werd gemaakt door Jan Veth. De zeskante dakruiter heeft men in 1879 vernieuwd naar voorbeeld van het oorspronkelijke 16de-eeuwse origineel.

In de trouwzaal, de voormalige vierschaar, bevinden zich stucversieringen uit 1791 van de hand van Pieter Carati, met onder meer boven de schoorsteen de Gerechtigheid en het stadswapen. Verder is er een schilderij door Aart van Tongeren uit 1685, voorstellende vrouwe Justitia en een gezicht op Geertruidenberg.