Monumenten in Nederland: Noord-Brabant

Ton Kappelhof, Chris Kolman, Ben Kooij, Ben Olde Meierink, Nelleke Reijs en Ronald Stenvert (1997)

Gepubliceerd op 30-06-2017

De voorm. R.K. kerk van de H. Maagd Maria Ten Hemel Opneming in Bergen op Zoom

betekenis & definitie

De voorm. R.K. kerk van de H. Maagd Maria Ten Hemel Opneming (Grote Markt 32) is in 1824-'29 in neoclassicistische stijl gebouwd naar ontwerp van J.E. Franssen uit Antwerpen.

De klokkentoren, waarvan de onderste geleding in 1828 tot stand kwam, heeft een uitbundige spits uit 1857-'58 naar ontwerp van de Brusselse architect E.A.J. Cels. Halverwege de spits geven vier dakkapellen toegang tot een houten omgang. De massieve voorgevel met pilasters, kroonlijst, attiek en tweede kroonlijst vormt met zijn witte bepleistering een groot contrast met de brede, in schoon metselwerk uitgevoerde hallenkerk, die echter grotendeels achter de bebouwing aan de Grote Markt schuilgaat. De grote, halfronde koorafsluiting aan de achterzijde in de Potterstraat wordt geflankeerd door twee in 1877 aangebouwde sacristieruimten. Het pand Potterstraat 25, in 1906 gebouwd naar ontwerp van Q.J. Horsten, was in gebruik als repetitie- en vergaderlokaal. Het driebeukige interieur wordt verdeeld door grote zuilen met ionische kapitelen en segmentboogvormige scheibogen onder een kroonlijst. Deze opzet wordt in het koor langs de binnenzijde van de muur voortgezet en in de absis rondgevoerd. De middenbeuk heeft een gedrukt tongewelf en de zijbeuk gedrukte kruisgewelven, alle uitgevoerd in stucwerk.

In 1988-'90 is de kerk verbouwd tot stadsschouwburg, naar plannen van O. Greiner. Hoewel de hoofdmassa van de kerk in grote lijnen is gerespecteerd, heeft het interieur een volledige transformatie ondergaan. In de absis is de beschildering van Joan Collette uit 1951-'52 bewaard gebleven. De kerkinventaris en enkele glas-in-loodramen zijn overgebracht naar de St.-Gertrudiskerk. Er resteren nog enkele glas-in-loodramen van P. Clijsen uit 1935-'36. Het nieuwe voorplein is een ontwerp van A. Volten.