Monumenten in Nederland: Noord-Brabant

Ton Kappelhof, Chris Kolman, Ben Kooij, Ben Olde Meierink, Nelleke Reijs en Ronald Stenvert (1997)

Gepubliceerd op 13-07-2017

De R.K.H. Kruiskapel in Luyksgestel

betekenis & definitie

De R.K.H. Kruiskapel (Kapellerweg 21) is een eenvoudige, eenbeukige kapel uit 1727 met een driezijdig gesloten koor en een bakstenen vierkante dakruiter met ingesnoerde spits boven de westgevel. Aan die gevel werd in 1842 een lager en smaller voorportaal toegevoegd.

De huidige kapel verving een 17de-eeuwse kapel, die door de grote toeloop van pelgrims te klein was geworden. Het mirakelbeeldje van Maria werd in de jaren zestig van de 20ste eeuw uit de kapel gestolen. Het altaar is samengesteld uit onderdelen van een midden-19de-eeuws altaar, aangevuld met nieuw werk; het bevat een vroeg-18de-eeuws schilderij, voorstellende St. Sebastiaan en St. Nicolaas. Aan weerszijden van het altaar staan 19de-eeuwse beelden van St. Barbara en St. Lucia. In nissen aan weerszijden van de oorspronkelijke portaaldeur staan twee 18de-eeuwse houten beelden van St. Barbara en St. Anthonius Abt. R. Groenen maakte de zes gebrandschilderde glazen (1956) en het buiten de kapel staande kruisbeeld in beton (1961). Het voorm. raadhuis (Dorpsstraat 44) is een eenvoudig maar karakteristiek eenlaags dorpsraadhuis, waarvan het ingangsdeel met luifel is gevat tussen twee licht verdraaide zijvleugels. Het pand werd in 1931-'32 gebouwd naar ontwerp van J.P.G. Renders.