Monumenten in Nederland: Noord-Brabant

Ton Kappelhof, Chris Kolman, Ben Kooij, Ben Olde Meierink, Nelleke Reijs en Ronald Stenvert (1997)

Gepubliceerd op 30-06-2017

De R.K. kapel van O.L. Vrouw in 't Zand in Aarle-Rixtel

betekenis & definitie

De R.K. kapel van O.L. Vrouw in 't Zand (Bosscheweg 16-20, Aarle) is een eenbeukige bedevaartskapel, gesticht rond 1500 en herbouwd in 1597 met smaller en lager, driezijdig gesloten koor.

Het koor werd in 1608 (gevelsteen) uitgebreid met een zuidelijke dwarsarm. Deze afsluitende gevel heeft een in- en uitgezwenkte top. In 1846 richtte men de kapel tot raadhuis in, maar in 1853 herkreeg ze haar oorspronkelijke functie. Tijdens de restauratie in 1969 kreeg het koor een noordelijke dwarsarm in dezelfde vorm als die aan de zuidzijde. In de kapel bevindt zich het kleine, 16de-eeuwse pijpaarden mirakelbeeldje van Onze Lieve Vrouw, ter ere waarvan de kapel is gesticht. Achter in de kapel hangt een drieluik uit 1518, toegeschreven aan Jacob Cornelisz. van Oostzanen. Afgebeeld zijn Maria met de spelende Jezus en Johannes, en op de zijluiken de schenkers: Joris Sampsons en zijn vrouw Engele. De neogotische interieurbeschildering werd in 1856 aangebracht: toen verbond men de kapel met het destijds ernaast opgetrokken klooster Mariëngaarde. De diepe aanbouw aan de zuidwestzijde dateert uit 1893.