Monumenten in Nederland: Noord-Brabant

Ton Kappelhof, Chris Kolman, Ben Kooij, Ben Olde Meierink, Nelleke Reijs en Ronald Stenvert (1997)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De Herv. kerk in 's-Gravenmoer

betekenis & definitie

De Herv. kerk (Kerkdijk 15) heeft een 14de-eeuwse toren, een 15de-eeuws schip waaraan omstreeks 1500 een noordbeuk werd toegevoegd, een transeptachtige dwarskapel aan de zuidzijde en een driezijdig gesloten koor, beide eveneens uit de 15de eeuw.

De ingebouwde toren van twee geledingen heeft steunberen aan de westzijde en een boogfries onder de slanke spits. Een zware brand in 1672 vernielde alle kappen en gewelven van de kerk. Bij de herbouw omstreeks 1680 kregen koor en schip houten tongewelven en werd het schip mogelijk verhoogd; de tamelijk lage triomfboog heropend bij de in 1963 voltooide restauratie wijst hierop. Tevens kreeg het schip waarschijnlijk grotere vensters. Oorspronkelijk waren er twee dwarskapellen, maar die aan de noordzijde is omstreeks 1900 afgebroken. De behouden kapel aan de zuidzijde is in de loop van de tijd wel verlaagd en ingekort.

Middenschip en zijbeuk worden gescheiden door een spitsboogarcade op zuilen met lijstkapitelen en achtkante basementen. Tot de inventaris behoren een preekstoel uit 1680 en een in 1818-'21 gebouwd orgel, ontworpen door C. van Oeckelen. De pastorie (Hoofdstraat 2) is een dwars huis uit omstreeks 1800 met zadeldak tussen topgevels en een empire-deuromlijsting.