Gepubliceerd op 02-01-2020

Woonhuizen in Eijsden

betekenis & definitie

Woonhuizen. Met name nabij de Maas bevinden zich enkele woonhuizen met een 17de-eeuwse kern.

Spriemenstraat 8 is voorzien van mergelstenen speklagen, waarvan de onderste is gedateerd ‘1609’. Het interieur bevat resten van een laat-gotische schouw.

Vergelijkbare mergelstenen speklagen hebben Spauwenstraat 2-4 en Diepstraat 75. Ook het dwarse huis Bat 8 heeft een 17de-eeuwse oorsprong en is wat betreft de hardstenen segmentboogvensters vergelijkbaar met Bat 3-5.

Dit huis heeft een puntgevel aan de Maaszijde, waar aan de achterzijde in de 18de eeuw een dwars huis werd gebouwd. In de kern vroeg-17de-eeuws is Diepstraat 34, gebouwd als vakwerkhuis maar in de 19de eeuw voorzien van een nieuwe gevel.Inwendig heeft het moer- en kinderbinten. Het brede dwarse herenhuis Diepstraat 30-32 werd rond 1700 gebouwd en rond 1790 wit geschilderd en voorzien van een attieklijst met verhoging en (weggekapte) wapens. In het huis bevinden zich schoorsteenmantels in Lodewijk XVI-stijl. Het forse vrijstaande woonhuis Diepstraat 79, met rondboogingang in Naamse steen en ovale zolderlichten, draagt de jaartalankers ‘1727’. Het met vensteromlijstingen in Naamse steen uitgevoerde dwarse huis Diepstraat 44 dateert uit 1774. Vergelijkbaar maar vroeg-19de-eeuws-is Kerkstraat 20.

Fraai gesitueerd is het wit geschilderde brede pand Spauwenstraat 1 (circa 1800) met flauwe puntgevel en hardstenen vensteromlijstingen. Eenzelfde detaillering heeft het opvallend forse drielaags pand Vroenhof 6-7, met hardstenen ellipsboogpoort, en Mariaplein 1-2; beide zijn gebouwd rond 1830. Een flauwe puntgevel heeft het uit 1858 daterende huis St.-Christinastraat 2. Ook de woonhuizen Vroenhof 14, met vakwerkresten aan de achterzijde, Vroenhof 17 en 18 hebben een 18de- of vroeg-19de-eeuwse oorsprong, maar zijn in 1890-1900 voorzien van een gepleisterde voorgevel. Ook andere panden kregen rond die tijd gepleisterde gevels met eclectische details, zoals Kerkstraat 3-5, 6 en Stationsplein 5-6. Getuige de ‘reclamesteen’ werd de gevel van Kerkstraat 4 gemaakt door de firma J.

Duchesne ‘Travaux en Ciment’ uit Visé. Het winkelpand Stationsplein 7 werd rond 1890 gebouwd met eclectische details. Chaletstijl-sierspanten boven de ingang hebben het woonhuis Stationsplein 13-14 (1897), het voorm. notariskantoor Wilhelminastraat 73 (1898) en de huizen Wilhelminastraat 78 (1905) en Breusterstraat 39 (circa 1905). Een latere variant met geknikte vakwerkgevel is te zien bij Vogelzang 1 (circa 1915). Opvallende eclectische vensterbekroningen hebben de in 1905 naar ontwerp van A. Jonissen voor directeuren van de Nederlandsche Zinkwit Maatschappij gebouwde villa's Prins Hendrikstraat 27 en 29.

Naar zijn ontwerp verrezen ook de herenhuizen Wilhelminastraat 3 (1913) en Wilhelminastraat 50 (1924). Traditionalistisch van vorm is de villa Breusterstraat 3 (1939) naar plannen van J. Wielders.

< >