Gepubliceerd op 10-10-2017

De R.K.H.H. Nicolaas- en Barbarakerk in Valkenburg

betekenis & definitie

R.K.H.H. Nicolaas- en Barbarakerk (Kerkstraat 18) is een driebeukige pseudobasilicale kruiskerk met vijfzijdig gesloten koor en een ingebouwde toren van drie geledingen met ingesnoerde naaldspits. In 1226 was hier een kapel. In 1281 werd de parochie gesticht. Rond 1436-'38 (d) bouwde men een koor en in 1463 (d) werd de toren voltooid. Het tussengelegen korte schip met dwarsbeuk kwam rond 1479 (d) tot stand, de zijbeuken in het eind van de 15de eeuw. Van 1633 tot 1819 was het een simultaankerk voor katholieken en protestanten. Het gotische koor verving men in 1836 door een langer, rond gesloten, koor. Naar plannen van P.J.H. Cuypers kreeg de kerk in 1891 een voorportaal geflankeerd door kapellen. Cuypers tekende ook voor de uitbreiding van 1904, waarbij het huidige neogotische mergelstenen koor met sacristie verrees en de dwarsarmen werden verlengd. Kerk en toren zijn in 1956 gerestaureerd. Na rookschade door brand in de sacristie in 1965 werd de neogotische polychromie in 1966 verwijderd. Een nadere restauratie volgde in 1983.

Het interieur wordt gedekt door kruisribgewelven. Tot de inventaris behoren een laat-gotisch corpus (tweede helft 15de eeuw), een laat-gotisch Marianum (begin 16de eeuw), een St.-Remigiustriptiek (circa 1600) en beelden van St. Nicolaas en St. Barbara (begin 18de eeuw). Verder bevat de kerk koorstoelen (1864) en een communiebank (1905), alle van atelier Cuypers, en een hoofdaltaar en preekstoel (1905) vervaardigd door atelier Kasteleijn & Kühnen.

Aan de noordzijde van de kerk staat een hardstenen perroen met daarop een St.-Nicolaasbeeldje (oorspronkelijk 15de-eeuw). De perroen dateert vermoedelijk net als het poortje aan de Grotestraat (met Mariabeeld) uit het eind van de 17de eeuw. De voorm. pastorie (Kerkstraat 19) is een mergelstenen pand uit 1806 met lagere uitspringende middenpartij. De huidige pastorie (Kerkstraat 21) kwam in 1923 tot stand naar een ontwerp met rationalistische details van J.W.H. Luyten.