Gepubliceerd op 10-10-2017

De R.K. St.-Amalbergakerk in Susteren

betekenis & definitie

De R.K. St.-Amalbergakerk (Salvatorplein 1), voorheen een stiftskerk gewijd aan St. Salvator, is een romaanse driebeukige kruisbasiliek met een uitwendige, nauwelijks verdiept gelegen crypte uit de tweede helft van de 11de eeuw en een westbouw met dubbele toren uit de 12de eeuw, gebouwd op de plaats van een oudere voorganger. In 1789 werd de kerk als parochiekerk in gebruik genomen nadat de - aan Amalberga gewijde - parochiekerk was afgebrand. Bij de ingrijpende restauratie in 1887-'91, onder leiding van L. von Fisenne en P.J.H. Cuypers, kreeg de kerk het huidige aanzicht. Bij het herstel van de oorlogsschade in 1948 is een nieuwe sacristie toegevoegd.

Inwendig is het driebeukig schip voorzien van een houten balkenplafond. Apsis, crypte en benedenruimten van de westbouw zijn overwelfd. De scheibogen van het middenschip rusten op afwisselend rechthoekige pijlers en zuilen met teerlingkapitelen. De koortravee is naar de zijkapellen geopend door middel van ronde bogen op middenzuilen met corinthische kapitelen. Deze kapellen geven toegang tot de crypte, die wordt gedekt door ribloze kruisgewelven op vierkante pijlers. Onder de viering bevindt zich mogelijk het graf van koning Zwentibold († 900), dat met enkele Frankische sarcofagen tijdens opgravingen in 1890 is gevonden. Langs de wanden van de kerk staan grafzerken van abdissen, stiftsdames en kanunniken (15de-18de eeuw). Tot de inventaris behoren een doopvont uit circa 1200, een calvariegroep in de triomfboog met figuren van Maria en Johannes uit de tweede helft van de 14de eeuw, en 16de-eeuwse houten beelden van St. Catharina en St. Sebastiaan. Het midden-19de-eeuwse orgel bevat 18de-eeuws pijpwerk. Op het kerkhof bevindt zich een aantal 17de-eeuwse hardstenen grafkruisen. De pastorie (Relindisstraat 1) is een fors wit gesausd herenhuis uit 1725 (jaartalankers westgevel), gebouwd voor pastoor Fridericus Nachtsheim en verbouwd in 1800 (jaartalankers zuidgevel).