Dorp, ontstaan in de late middeleeuwen op een dekzandrug. Bij de kerk en het kasteel Scherpenzeel kwam een lintvormige bebouwing tot stand langs de Dorpsstraat, het Oosteinde en de Marktstraat.
De aanleg van de straatweg Amsterdam-Arnhem (1830) was belangrijk voor de ontsluiting van het dorp.In de meidagen van 1940 lag Scherpenzeel in de frontlinie. Bij de wederopbouw van het zwaar getroffen dorp in 1941-'42 kreeg het centrum een stedenbouwkundige eenheid. In 1960 werd de op het gebied van de gemeente Woudenberg ontstane lintbebouwing aan de Stationsweg bij Scherpenzeel gevoegd. Na 1960 heeft Scherpenzeel zich in noordelijke en zuidelijke richting verder ontwikkeld.
