Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Huis Soelen in Zoelen

betekenis & definitie

Huis Soelen (Achterstraat 7). De oorsprong van dit kasteel gaat terug tot de 13de eeuw, maar de kern van het huidige gebouw dateert uit de 15de eeuw.

Het is een omgracht, tweebeukig huis met schilddaken en aan de voorzijde een vierkante toren met gedrongen, ingesnoerde spits. Dirk Vijgh liet het kasteel in 1574 in brand steken om het uit Spaanse handen te houden. Rond 1643 werd het in opdracht van Arndt Vijgh volledig hersteld, met gebruik van het 15de-eeuwse muurwerk en de kelders met ton- en troggewelven. De toren en de smalle uitbouwen aan de westen oostzijde zijn toen toegevoegd. Een klokje met jaartal 1643 hangt in een klein klokkenhuis bij een van deze uitbouwen. In 1741 werd de interne structuur van het huis gewijzigd.

In 1835 liet Johan Gijsbert Verstolk de huidige ingangsomlijsting aanbrengen. De toen ook aangebrachte bepleistering van het gebouw is in 1911 weer verwijderd. Bij de restauratie en verbouwing tot appartementen in 1975-'76, onder leiding van W.A. Heineman, kreeg het gebouw een 18de-eeuwse uitstraling door het aanbrengen van een kleine roedenverdeling in de ramen.

De voorburcht heeft een 15de-eeuws poortgebouw met restanten van arkeltorentjes; rond 1835 is het gebouw in neogotische vormen vergroot. De voorgevel bevat het wapen van het geslacht Verstolk, eigenaren van het huis tussen 1775 en 1845. Op de voorburcht staat een 16de-eeuwse, achtzijdige toren die waarschijnlijk als duiventoren heeft gefunctioneerd. Tegen de toren bevindt zich een gepleisterd, in opzet mogelijk vroeg-17de-eeuws, koetshuis. Het huis wordt omgeven door een park in Engelse landschapsstijl. In het noordelijke deel van het park ligt de hallenhuisboerderij Aldenhaag (Achterstraat 11), met een achterhuis uit 1743 en een dwars voorhuis uit 1827. De boerderij staat op de plaats van de verdwenen burcht ‘De Aldenhagen’, die vanaf 1572 tot het bezit van Huis Soelen behoorde.