Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Het voorm. (Koninklijke) weeshuis in Buren

betekenis & definitie

(Weeshuiswal 9) is een rijk maniëristisch gebouw uit 1613, opgetrokken in opdracht van Maria van Nassau naar ontwerp van Adriaen Fredericksz van Oudendijck. Langs de Weeshuisstraat staat een langgerekte tweelaags vleugel en langs de Weeshuiswal een korte eenlaags vleugel met twee Vlaamse geveltjes.

De hoofdvleugel heeft een dakruiter met twee opengewerkte houten zeskanten en een klokvormige afdekking. In de dakruiter hangt een klok uit 1717.De door Jorde Janssen verschillend gesneden, houten consoles onder de uitkragende daklijst van het hoofdgebouw zijn onder meer versierd met het Burense wapen en gekroonde wapenschilden. De ingang met ionische zuilen op postament wordt afgesloten door een aedicula met tekstplaat. In het fronton van de grote voorpoort aan de Weeshuisstraat met gebosseerde dorische pilasters is het gekroonde wapen van Maria van Nassau weergegeven. De beelden van Geloof, Hoop en Liefde, die het fronton bekronen, worden toegeschreven aan Adriaen Fredericksz van Oudendijck. Het reliëf in het fronton en het opschrift in het fries zijn bij een restauratie in 1886 vernieuwd. De in 1856 aangebrachte interieurwijzigingen zijn herzien bij een verbouwing in 1916, naar ontwerp van C.B.

Posthumus Meyjes. Ook heeft men toen de bestaande achtervleugel aan de Weeshuiswal in aangepaste stijl verlengd en twee haakse achtervleugels toegevoegd. De kap is in 1983 gerestaureerd, de gevels in 1991 onder leiding van N.C.G.M. van de Rijt. Het gebouw dient thans als marechausseemuseum.