Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De Sabelspoort in Arnhem

betekenis & definitie

(Markt 12) is het enige restant van de middeleeuwse stadsomwalling. Het in de kern 14de-eeuws poortgebouw met twee ronde torens is midden 15de eeuw verbouwd en kreeg in 1642 aan de stadszijde een uitbouw met classicistische gevel naar plannen van Arien Verhoeff.

Die poortgevel toont een Latijnse tekst, het jaar van de verbouwing en het stadswapen. De poort werd gebruikt voor het opsluiten van misdadigers en psychisch gestoorden, vandaar de bijnaam ‘Geckenpoirt’.

De in de loop van de tijd geheel ingebouwde poort is na de Tweede Wereldoorlog als vrijstaand gebouw gerestaureerd (1952-'53), waarbij de torens van spitsen zijn voorzien en de achtzijdige traptoren met uivormige spits is gereconstrueerd. Een luchtbrug verbindt de poort met het provinciehuis.