Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De Herv. kerk in Groenlo

betekenis & definitie

(Mattelierstraat 5), oorspronkelijk gewijd aan St. Calixtus, is een forse laat-gotische pseudobasiliek met driezijdig gesloten koor en een toren van drie geledingen met bescheiden achtkante lantaarn.

De gedeeltelijk in tufsteen opgetrokken toren was in 1371 nog in aanbouw.Het koor en de noordelijke zijkapel dateren uit het derde kwart van de 15de eeuw; het ruime schip en de langs de toren doorgetrokken zijbeuken zijn vroeg-16de-eeuws. In de toren hangt een klok van de gebroeders Edelbrock (1837). Na de oorlogsschade van 1945 volgde in 1946-'54 een ingrijpende restauratie naar plannen van J. Jans. Daarbij werd ook de in 1836 door blikseminslag vernielde torenspits herbouwd. Het interieur wordt gedekt door kruisribgewelven, die voor een groot deel bij de restauratie zijn vernieuwd.

De in Baumberger steen uitgevoerde kraag- en sluitstenen hebben figuratief beeldhouwwerk. In het koor bevinden zich muurschilderingen met apostelen (eerste helft 16de eeuw). De inventaris bevat: een romaans doopvont in Bentheimer steen, fragmenten van een laat-gotisch koorgestoelte (circa 1500), een grafzerk van Nicolaus Boringer van Lunhorst (†1638) en een preekstoel uit circa 1820. Het kerkhof heeft enkele belangrijke 19de-eeuwse graftekens, waaronder die voor L. Lasonder (†1880) en het obeliskvormige gietijzeren grafmonument voor mevrouw E.M. van Distel-Le Normand (†1835).