Winkels. De boekhandel Voorstreek 34, gebouwd in 1868 naar een eclectisch ontwerp van H.R.
Stoett voor A. Meijer, is een drielaags hoekpand met afgeronde hoek.
Het door Stoett ontworpen vergelijkbare winkelpand Zuidvliet 2 (1872) heeft een dergelijke voor Leeuwarden in die tijd kenmerkende en door de gemeente gesubsidieerde afgeronde straathoek. Waarschijnlijk ontworpen door J.D.
Bruns is het eclectische woon- en winkelpand Voorstreek 16 (circa 1880). G.
Bouwma liet in 1880 de slagerij ‘Het Okshoofd’, Kleine Hoogstraat 10 bouwen. Dit door H.H.
Kramer in neorenaissance-vormen ontworpen pand is nu een horecagelegenheid. De voorm. kruidenierswinkel Kleine Kerkstraat 15 kwam in 1892 tot stand door verbouw van een ouder pand in opdracht van de N.V.
Maatschappij tot exploitatie van den kruidenierswinkel ‘Eigen Hulp’.
Op de winkelpui van de vrij rijk gedecoreerde neorenaissancegevel staat die naam nog te lezen.
Laat-19de-eeuwse winkelpuien zijn verder onder meer te vinden bij: Weerd 3 (1882) Nieuwestad 71 (1885), Eewal 67 (1892), Grote Kerkstraat 47 (circa 1895), Voorstreek 60 (1895) de laatste twee ontworpen door H. Feddema - en Bij de Put 1.
Het rond 1810 gebouwde pand Nieuwestad 48 heeft een bijzondere eclectische pui uit 1894, bestaande uit drie bogen op ranke zuilen en versierd met consoles, opschriftband en festoenen. Het pand is recent verbouwd, waarbij het met het belendende pand tot verkoophal is samengevoegd.
De apotheek Tweebaksmarkt 28 heeft een neorenaissancegevel uit 1895, waarvan de pui boven de ingang de naam C. Sonnega vermeldt.
Boven de etalage zijn drie putti zichtbaar en in medaillons de godin van de gezondheid Hygeia en de god van de geneeskunde Aesculapius. Zij zijn ook afgebeeld bij de pui van de voorm. winkel in medische apparatuur van J.A.F.
Best, Nieuwestad 130. Van deze in 1899 aangebrachte pui resteren de omlijsting met hardstenen decoraties en de rijk bewerkte en geklonken stalen puibalk, voorzien van een rood en een zwart kruis.
De pui van het in 1905 in neorenaissance-stijl gebouwde woon- en winkelpand Naauw 3 heeft een vergelijkbare stalen puibalk met gebogen onderrand.Een bijzonder bouwwerk is de smalle, langgerekte houten kiosk tegen de zijgevel van Voorstreek 32, opgericht in 1897-'98 naar plannen van Z.S. Feddema met een bijzonder rijke neorenaissancedetaillering. Opvallende elementen zijn het hoektorentje met ingesnoerde spits en het driehoekige geveltje dat is versierd met een door griffioenen geflankeerde levensboom. De drie deuren verraden de oorspronkelijke opdeling van de kiosk. Begin 20ste eeuw werden bij de bouw van winkels jugendstil-vormen toegepast, zowel herkenbaar in de decoraties als in het kleur- en materiaalgebruik. Een opvallende pui uit 1904 met wit en groen geglazuurde stenen is te vinden bij het in de kern oudere pand Wirdumerdijk 31.
Het meest opvallende jugendstilvoorbeeld in Leeuwarden is de Centraal Apotheek (Voorstreek 58) , gebouwd in 1904-'05 naar ontwerp van G.B. Broekema. Het voornamelijk in gele verblendsteen opgetrokken, aan drie zijden vrijstaande gebouw heeft levendig uitgewerkte hoekoplossingen, diverse gedecoreerde constructieve elementen, smeedijzeren balkonhekken en een polychroom tegeltableau, voorstellende de godin Hygeia met slang (van Aesculapius) en gifbeker. In ingetogener jugendstil-vormen uitgevoerd is het woon- en winkelpand Emmakade 2/Kanaalstraat 1 uit circa 1906.
In de eerste helft van de 20ste eeuw verrezen niet ver van elkaar enkele grootschalige winkelpanden. Het winkelpand van C & A (Nieuwestad 98) , kwam in 1917 tot stand naar ontwerp van P.M.A. Huurman in nieuw historiserende stijl. Het vierlaags pand is voorzien van kolossale pilasters, festoenen, cartouches en een timpaan met het voor de winkelketen kenmerkende medaillon met de initialen van de stichters Clemens en August Brenninkmeyer. De voorm. winkel van Peek & Cloppenburg, Wirdumerdijk 12, dateert uit 1920. In zakelijk-expressionistische vormen uitgevoerd is het grote winkelcomplex met bovenwoningen Wirdumerdijk 5a/Peperstraat 4-16/Weaze 12 uit 1931-'32, naar ontwerp van J. Prummel.
