Gepubliceerd op 11-10-2017

De R.K. St.-Bonifatiuskerk in Leeuwarden

betekenis & definitie

De R.K. St.-Bonifatiuskerk (Bonifatiusplein 20) is een driebeukige basilikale kruiskerk met lagere, achtzijdige koorapsis, aangebouwde sacristie, driebeukig transept, dakruiter en een vierzijdig gesloten doopkapel aan de voet van de hoge westtoren. Deze neogotische kerk kwam in 1882-'84 tot stand naar ontwerp van P.J.H. Cuypers met J.D. van der Weide als opzichter. De koorapsis is geïnspireerd op die van de kathedraal van Trondheim en heeft inwendig een smalle omgang en gestucte netgewelven. Het rijk gedecoreerde kerkinterieur wordt gedekt door kruisribgewelven op bundelpijlers. De preekstoel (circa 1700) is waarschijnlijk afkomstig van de voorm. Jezuïetenstatie aan de Vleesmarkt. Tot de inventaris uit de bouwtijd behoren: het hoofdaltaar, ontworpen door Cuypers en vervaardigd door de firma R. Brunn te Münster, het Bonifatiusaltaar door F.W. Mengelberg, twee andere zijaltaren en een communiebank. Het Anna-altaar heeft een 16de-eeuws beeld van Anna te Drieën, voorzien van een neogotische polychromie. Verder bevat de kerk onder meer een orgel van de firma Adema (1899, vergroot 1942), kruiswegstaties door W. Gerards (1920) en een doopvont door J. en L. Brom (1930). In het koor staat een kabinetorgel van A. Cavaillé-Coll, (1887; aangekocht 1984). De gebrandschilderde ramen zijn vervaardigd door H. Geuer en de firma Nicolas.

De neogotische toren heeft een stenen onderbouw bestaande uit drie vierkante geledingen en een achtzijdige geleding en is voorzien van een traptoren. De achtzijdige houten bovenbouw wordt gevormd door een lantaarn en een hoge spits met drie omlopen. Cuypers heeft zich bij het ontwerp laten inspireren door de Nieuwekerkstoren te Delft. De torenspits is in 1976 van de toren gewaaid en is in 1980 herplaatst.

De voorm. westpastorie (Bonifatiusplein 21-21b), nu Titus Brandsmahuis, is gebouwd in 1884 en diende slechts tot 1887 als pastorie. Het grote blokvormige gebouw met zijportaal, ronde traptoren en een dwarse achterbouw met trapgevels werd gebouwd naar ontwerp van P.J.H. Cuypers in rijk gedecoreerde neogotische stijl. Vanaf 1887 tot 1935 diende het als ziekenhuis. In 1935 werd een nieuw ziekenhuis geopend; het door Ed. Cuypers ontworpen Bonifatius Hospitaal (Mr. P.J. Troelstraweg 78). Aan de achterzijde van de kerk staat de voorm. oostpastorie (Amelandsdwinger 1-7), opgetrokken in 1887 ter vervanging van de oorspronkelijke pastorie naar een ontwerp met neorenaissance- en neogotische vormen van J.D. van der Weide.