Bedrijfspanden. Aan de voorm.
Coöperatieve Handelsdrukkerij (Pijlsteeg 8 e.o.), opgericht in 1874 en in 1977 uit de binnenstad vertrokken, herinneren een laat-19de-eeuws neorenaissancepoortje met borstbeeld van Laurens Jansz. Coster en het naastgelegen vroegere kantoor uit het begin van de 20ste eeuw.
De in 1891 ter plaatse van oudere bebouwing voor A. Ooiman opgetrokken jaloezieënwerkplaats annex woning (Kleine Kerkstraat 25) is uitgevoerd in neorenaissance-stijl; de onderpui is gewijzigd.
Aan de naastgelegen Regenboogsteeg staat verscholen het voorm. Water- en Vuurhuisje (circa 1890), waar men warm of koud water en vuurkooltjes kon kopen.
Aan de Tramstraat staat de voorm. tramremise van de Nederlandsche Tramweg Maatschappij, gebouwd rond 1900. De uit 1900 daterende voorm. sigarenfabriek van D.
Hoekstra (Vredeman de Vriesstraat 3) nu opgedeeld in wooneenheden is gebouwd in late neogotische vormen. De bijbehorende directeurswoning (Vredeman de Vriesstraat 1) vertoont vergelijkbare vormen maar in de tegeltableaux ook jugendstil-invloeden.
De voorm. papierfabriek ‘'t Springend Hert’ (Tuinen 8) is gebouwd in 1901 voor I.
Nauta naar ontwerp van Z.S.
Feddema. De voorgevel combineert neorenaissance-vormen met meer eigentijdse elementen, zoals jugendstil-details en stalen lateien.
Uit 1902 dateert de voorm. kaashandel van J. de Jong (Zuidergrachtswal 1a), ontworpen door Z.S. Feddema . De opdrachtgever woonde in het aangrenzende herenhuis.
De voorbouw met de tekst ‘Leeuwarder Kaashandel Bodegraven’ vertoont jugendstil-invloed (oranje baksteen). De meer traditionele pakhuisachterbouw is uitgevoerd in rode baksteen.
Uit 1903 dateren zowel de in neorenaissance-stijl uitgevoerde voorm. kunstsmederij van J. Kroes (Grote Kerkstraat 240/Jacobijnerkerkhof 2) als de voorm. rijwielfabriek Schrans 28, die jugendstil-invloeden vertoont.
De door N. Adema ontworpen gevel van die fabriek heeft decoraties in de vorm van gevleugelde wielen.
Jugendstil-vormen heeft ook het uit 1906 daterende bedrijfsgebouw met woning van de voorm. papierhandel A.
Marcus (Emmakade 72-74), ontworpen door H.H.
Kramer. De uit 1917 daterende gevel met art déco-elementen van de voorm. kantoorboekenfabriek van de firma L.
Scheepstra (Zuidergrachtswal 18) is ontworpen door D. Meintema.
