Woordenboek van medische eponiemen

T.Beijer en C.G.L.Apeldoorn (1998)

Gepubliceerd op 17-06-2020

Elisa’s methode

betekenis & definitie

mond-op-mondbeademing.

Behalve uitwendige hartmassage is ook mond-op-mondbeademing een gangbare procedure die zelfs door leken als onderdeel van eerstehulpverlening kan worden toegepast. De term verwijst naar de joodse profeet Elisa, die door deze procedure de schijnbaar overleden zoon van een Soenammitische vrouw weer tot leven bracht. De jongen, waarschijnlijk getroffen door een zonnesteek, werd in levenloze toestand het huis van zijn moeder binnengedragen. Het Oudtestamentische bijbelboek 2 Kortingen 4:32-35 vermeldt Elisa’s merkwaardige behandeling: ‘Daarna kwam Elisa het huis binnen en zie, daar lag de jongen dood op zijn bed. Toen Elisa binnengegaan was, sloot hij de deur achter hen beiden en bad tot de Here. Daarna ging hij boven op de knaap liggen; hij legde zijn mond op diens mond, zijn ogen op diens ogen, zijn handen op diens handen, en boog zich zo over hem heen. Daarop werd het lichaam van de knaap warm. Daarna keerde hij terug en ging hij eenmaal het huis op en neer; dan ging hij naar boven en boog zich over hem heen. Toen niesde de jongen zevenmaal en opende zijn ogen.’

Ofschoon de tekst suggereert dat Elisa zijn lichaamswarmte op de jongen wilde overbrengen, is het mond-op-mondcontact voor het overbrengen van warmte overbodig. Terecht merkt Nater in zijn boekje De dood is in de pot, Man Gods! dan ook op dat de behandeling van de profeet bijzonder zinnig is bij het toepassen van kunstmatige ademhaling.

Toen de jongen zevenmaal niesde, was dit een teken dat de ademhaling, die door de warmtestuwing stokte, weer op gang gekomen was, met andere woorden: een geslaagde reanimatie.