1. ĕdi, ēsum, ĕdere en esse, eten, (van dieren) vreten, absol., Cic., alqd, Liv., de symbolis, Ter., schertsend, pugnos, slaag krijgen, Pl.; spreekw., multos modios salis simul edisse, van oude, beproefde vriendschap, Cic. | poët. overdr., verteren; doorknagen.
2. ēdo, ēdĭdi, ēdĭtum (3);
I.
a. in ’t alg., naar buiten -, te voorschijn brengen, armatos Liv., animam of extremum vitae spiritum of vitam, de geest geven, Cic., mediaal, Maeander editur in sinum maris, stort zich uit in enz., Liv.
b. in ’t bijz., ter wereld brengen, verwekken, partum, Cic., alqm partu, Verg., en alleen alqm, Ov., Tac., poët., in lucem, Poëta bij Cic., en luci, Cic. poët., Maecenas atavis edite regibus, Hor.; (van zaken) innumeras species, Ov. | (een toon, geluid enz.) uitstoten, uiten, voortbrengen, voces, klachten, Cic. | (een geschrift) uitgeven; (een gerucht enz.) onder het volk brengen, uitstrooien, gewl. met in vulgus, Nep., Caes.; (een mededeling enz.) doen, openbaar maken, verraden, noemen, uitspreken, nomen alcs, Liv., nomen L. Tarquinium, zich uitgeven voor, Liv., alqm auctorem alcs rei, uitgeven voor, Liv., consilia hostium, Liv., poët., arma violentaque bella, bezingen, Ov.; (van uitspraken van orakels enz.) opgeven, mededelen, geven, verklaren, oraculum, Cic., responsum, Liv., quibus editum est (nl. in de Sibyllijnse boeken) dis, Liv.; (als juridische term) voorstellen, vaststellen, bepalen, iudicium, Cic., tribus (van de aanklager), 4 tribus voorstellen (van welke beklaagde slechts 1 verwerpen mocht), om daaruit de rechters te kiezen, Cic., daarentegen iudices editi = editicii (z. editicius); uitvaardigen, bevelen, imperium, Liv., subst. edita, ōrum, n. bevelen, Ov. | leveren, verschaffen, verrichten, in ’t alg., nullum fructum ex se, Cic., annuam operam, een jaar dienen, Liv., fortium virorum operam, zich doen kennen als dappere mannen, Liv., ruinas, verwoestingen, Cic.; (van strijdenden) proelium, leveren, Liv., caedem, aanrichten, Liv.; (van magistraten enz.) geven = zorg dragen voor enz., ludos, spectaculum, Tac.
II. in de hoogte brengen, - heffen, corpus super equum, op het paard stijgen, Tib.
