Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 18-04-2019

Bouwput

betekenis & definitie

Bouwput - ontgraving, gemaakt om de onder grondsche deelen van een bouwwerk (Fundeering;

Kelder) te kunnen uitvoeren. Ontgraving is noodig 1) om de bovenste laag van het natuurlijke terrein te verwijderen, daar deze organische stoffen bevat, welke rotting en schimmelvorming onder het gebouw kunnen veroorzaken;

2) om de fundeering tot een vorstvrije diepte te doen reiken;
3) om wanneer de hooger gelegen aardlagen geen voldoende draagkracht hebben, de fundeering te doen rusten op een dieper gelegen laag van voldoende vastheid (→ Bouwgrond);
4° om te zorgen, dat houten fundeeringsdeelen (bijv. een paalfundeering) onder het grondwater blijven, wijl zij anders gaan rotten.

Een b. is een ontgraving over de geheele oppervlakte van het te maken bouwwerk; anders spreekt men van fundeeringssleuven (alleen ter plaatse van de te fundeeren muren en kelders).

De b. moet zoo ruim zijn, dat in de diepste gedeelten naast de te maken fundeeringswerken nog voldoende plaats is voor de arbeiders en hun gereedschap. Het graven van den b. geschiedt gewoonlijk uit de hand, bij groote bouwwerken ook met excavateurs. De uitkomende grond wordt — indien hij daartoe geschikt is — na voltooiing of versteening van fundeering en kelders gebezigd om de b. weder tot een bepaalde hoogte te vullen. Niet geschikte grond wordt vervangen door zand.

Kan door te slappen grond of gebrek aan ruimte op het bouwterrein bij het graven van een diepen b. het natuurlijk talud van den grond niet worden gevolgd, dan moeten de wanden van den b. tegen instorten worden beschermd, door het aanbrengen van een → beschoeiing of houten, ijzeren of betonnen → damwand.

Is ontgraving noodig tot onder den grondwaterstand, dan moet de b. worden droog gehouden met hand- of motorpompen. Hierbij is te onderscheiden tusschen open bemaling, waarbij het water rechtstreeks uit den b. wordt weggepompt, en bronbemaling, waarbij de grondwaterstand in de omgeving van den b. wordt verlaagd, door rondom den put het water uit daartoe gemaakte bronnen weg te pompen.

Voor een bouwwerk in het water wordt, wanneer men geen caissonsysteem toepast, eerst een waterdichte damwand geheid. Hierbinnen wordt, na wegpompen van het water, de b. gegraven.