Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 05-02-2024

Bergrede

betekenis & definitie

redevoering van Jesus, opgenomen door de evangelisten St. Mattheus (5—7) en St.

Lucas (6.17—49). De b., rijk van inhoud, is een uiteenzetting van meerdere leerpunten en voorschriften omtrent de Nieuwe Wet, m.a.w. omtrent het door Christus gestichte nieuwe Rijk Gods; in het bijzonder preciseert Jesus, welke zijn houding is tegenover de Oude Wet, en tot welke hoogere volmaaktheid en liefde hij al degenen, die Hem volgen willen, uitnoodigt. Doorgaans drukt Christus ook hier zijn gedachten uit in b e e l dspraak en spreuken, iets waarmee men bij de interpretatie van de b. dient rekening te houden. Schoon de rede bij Mt. en Lc. niet woordelijk overeenstemt, blijkt toch én uit de punten van overeenkomst, én uit de — overigens verklaarbare — punten van verschil, dat feitelijk een en dezelfde rede bedoeld is. Onder de toehoorders vindt men, behalve Galileeërs, een groote volksmenigte uit het Zuiden: Judea en Jerusalem, en zelfs van Palestina’s uiterste Noordgrens: Tyrus en Sidon (Lc.6.17). De plaats, die de b. in het evangelie van Mt. inneemt, zou den indruk kunnen wekken, dat zij dateert van het begin van het Galileesche tijdperk van Jesus’ ministerie, om in een tableau d’ensemble een beeld te kunnen geven van Christus’ nieuwe predikatie; eerst teekent hij den Meester als Leeraar (5—7), daarna als Wonderdoener (8.1—9.34); St.

Mattheus heeft immers de gewoonte de evangelische gebeurtenissen veeleer systematisch dan chronologisch te ordenen; St. Lucas, die zijn evangelie meer chronologisch heeft samengesteld, dateert de b. in den tijd, waarop Jesus’ ministerie in Galilea zijn toppunt bereikte. Jesus heeft de b. gehouden op den berg der zaligheden, welke, volgens de meest waarschijnlijke meening, te identificeeren is met het huidige Et Tabga, 3 km ten W. van Tell-Hoem (het oude Capharnaüm). Bram.

< >