(= zoon van Tholmai) was een der 12 apostelen. Daar hij in de lijsten der apostelen altijd met Philippus genoemd wordt, moet hij waarschijnlijk vereenzelvigd worden met Nathanaël uit Kana, die door Philippus tot den Zaligmaker gebracht werd (Joh. 1.45).
Zijn naam wordt verder noch in de Evangeliën, noch in de Handelingen genoemd. Volgens Eusebius predikte hij in Indië; ook zou hij gearbeid hebben in Armenië, waar hij volgens de overlevering den marteldood stierf. Feestdag 24 Augustus.Voorstelling in de kunst. B. met kort hoofdhaar en korten baard (mozaïek 5e—6e eeuw). Als attribuut draagt hij in de linkerhand een mes, in de rechter een boek. Later (o.a. Michelangelo) geeft men hem zijn eigen hoofd te dragen.
Keulers.
Het Evangelie van Bartholomaeus, een aprocrief geschrift, dat beschrijft, hoe de apostel Bartholomaeus Christus na Zijn verrijzenis en de H. Maagd ondervraagt over verschillende geloofsmysteries, als de nederdaling ter helle en de menschwording. Het boek sluit met een apocalyptische prediking over den eindstrijd tusschen Christus en Zijn tegenstander. Wilmart en Tisseraut meenen, dat het ontstaan is rond de 4e eeuw in een Christelijke sekte, doch E. Amann dateert het vroeger.
U i t g. en l i t.: A. Wilmart et E. Tisseraut, Fragments grecs et latins de l’Evangile de Barthélémy, Revue biblique (X 1913, 161-190, 321-368): U. Moricca, Un nuovo testo dell’ Evengelo di Bartholomeo, t.a.p. (XXX 1921, 481-516 ; XXXI 1922, 20-30); Dict. de la Bible, Supplém. (I 1928, 479-480).