Ital. romanschrijver en dichter. * 7 Maart 1785 te Milaan, ✝ 22 Mei 1873 aldaar. Katholiek gedoopt en opgevoed, onderging hij als jongeman te Milaan en in Parijsche salons den invloed van Voltaire en Rousseau. Hier leerde hij Claude Fauriel kennen, die hem aanspoorde tot geschiedenisbestudeering.
In navolging van Vincenzo Monti schreef M. in 1801 het patriottisch gedicht II trionfo della libertL In 1808 huwde hij de Prot. Enrichetta Blondel, die twee jaar later Katholiek werd, waarna het huwelijk kerkelijk werd ingezegend. Van toen af werd M. een overtuigd, practiseerend Katholiek.
In de figuur van den Innominato uit „I Promessi Sposi” heeft M. zijn eigen bekeering beschreven. Aanleiding tot het schrijven van dezen wereldvermaarden, in alle talen overgezetten historischen roman (in Ned. tweemaal vertaald), was de bezetting van Lombardije door de Oostenrijkers. M. verplaatst het gebeuren naar de 17e eeuw, tijdens de Spaansche overheersching.
De roman is nog altijd populair in Italië, de personages zijn types geworden, Perpetua is de pastoorsmeid. Don Abbondio de vreesachtige, Don Cristoforo de barmhartige monnik. M. verheerlijkt het godsvertrouwen en de deugd.
Het algemeen menschelijke element domineert en boeit, ondanks het breedvoerige, omslachtige van den verhaaltrant, die een kenmerk zijn dier letterk. periode.Ofschoon M. dezelfde meening was toegedaan als Silvio Pellico en de andere strijders voor Italië’s eenheid, hield hij zich buiten de politieke verwikkelingen en sleet een rustig bestaan aan de oevers der Lombardische meren. Antonio Rosmini, wiens philosophie hij aanhing, en Giuseppe Giusti, dien hij om de taal bewonderde, waren zijn vrienden. In 1837 ging M. een tweede huwelijk aan met Teresa Borri.
Van overwegend apologetisch belang is zijn Morale cattolica, geschreven als weerlegging van Sismondi’s Storia delle repubbliche ital., en zijn Inni Sacri. Ook ijverde M. zeer voor de zuiverheid en eenheid in de Ital. taal: Dell’unita della lingua e dei mezzi di difonderla.
Andere werken: II Conté di Carmagnola, Adelchi (treurspelen) ; II cinque maggio (gedicht).
Lit.: L. Beltrand, A. M. (in Manuali Hoepli, 1898) ; A. Manzoni, Osservazioni sulla morale cattolica con prefazione di Giov. Papini (Milaan 1923); Paolo Arcari, M. (1923) ; verder uitvoerige lit. in Bibliogr. Manzoniana (Milaan 1875). Ellen Russe