de stichter van het kalifaat van Cordova en de eerste der Sp. Omajaden (755—788), was de éénige Omajade, die aan het bloedbad, dat Aboel Abbas, (750) kalief van Bagdad, onder deze vorstenfamilie aanrichtte, wist te ontkomen.
Na een vlucht vol avonturen en gevaren vond hij in 't uiterste W. van Afrika, alwaar partijgangers der Omajaden woonden, een toevluchtsoord. Hij maakte zich meester van dit land en wist Ala-ibn-Moghir, veldheer van Aboel Abbas, te verslaan. Eenigen tijd later, door aanhangers van zijn geslacht daartoe uitgenoodigd, stak hij over naar Spanje, waar hij het kalifaat van Cordova stichtte (755—1031). A. was een der krachtigste heerschers, die de Islam gekend heeft. Ondanks zijn onafhankelijkheid van het kalifaat van Bagdad noemde hij zich niet kalief, doch emir. Hij voerde gelukkige oorlogen tegen de aanhangers der Abbasiden en ongehoorzame stadhouders.
Het gevaar, voortspruitend uit een verbond tusschen Abbasiden en Karel den Grooten, verdween door de nederlaag van het Frankische leger bij Roncevaux en de Saksenoorlogen. Tegen betaling van een hoofdgeld duldde hij de Christenen. Hij bevorderde handel, wetenschap en kunst. Onder zijn regeering werd bijv. de bouw der groote moskee te Cordova begonnen.Lit.: zie Abder Rahman III.
Slootmans.