in locomotieven-loodsen ol werkplaatsen, dient om een as uit te nemen, met vermijding van het tijdroovend lichten der locomotief. Fig.
I—V stelt voor den eenvoudigsten vorm van aardwind, geschikt voor wielen tot 7 Eng. voet of 2,184 m diameter.De verzonken werkplaatssporen A en B, die hier liggen op een afstand van 5 m hart op hart, zijn verbonden door een gemetselden kuil, breed 2,75 m, diep 2,365 m. Op den bodem van den kuil, midden onder elk spoor,is een hydraulische cylinder ingelaten, voorzien van een plunger, die 2,80 m slag kan maken. Om de plungers naar behoeven te kunnen bewegen staat op den vloer van de loods een drukwaterpomp, in werking te brengen door handkracht of door een electromotor. De vaste spoorstaven zijn boven het aardwind vervangen door losse railbalken, die met de einden op zware hoekijzers rusten en tegen verschuiven vergrendeld zijn. Moet een as worden uitgenomen, dan plaatst men de locomotief op een aardwindspoor met die as boven een der plungers. De plungers hebben bovenaan een axiaal-kogelblok (zie fig.
III), waarop een zwaar stalen juk rust, geschikt om een gladde as of een krukas te ondersteunen. Wanneer door pompen de waterdruk is opgevoerd tot ong. 80 at, kan de plunger de as dragen en de spankracht der draagveeren overwinnen. De beide verschuifbare railbalken (zie fig. IV en V) worden daarna ontgrendeld en op zij geschoven. Door het uitlaten van water uit den hydraulischen cylinder zakt de plunger met de as tot op het laagste punt en wordt de as, na 90° draaiing, gerold naar spoor B (zie streeppunt cirkel op teekening). In aardwindspoor B wordt de as naar boven gebracht op het vaste spoor voor vervoer naar draaibank of voor herstelling ter plaatse.
Aardwinden worden ook ingericht met een lorrie op rails in den kuil. In plaats van de twee vaste hydraulische vijzels komt dan op de lorrie een ijzeren stelling met vier schroefspillen, wier moeren een raam dragen voor het ondersteunen, strijken en hieuwen der te herstellen locomotief-as. Een nieuwere constructie van aardwind heeft geen losse verschuifbare railbalken, daar de rails, waarop de wielen van de uit te nemen as rusten, liggen op een rolwagen van ong. 2,60 m lengte, die in zijn geheel, na ontgrendeld te zijn, in den aswindkuil kan zakken, dragend op de electrisch gedreven schroeflift. De motor van deze lift ontvangt stroomtoevoer door een lang loopsnoer. De lorrie kan met de hand verplaatst worden van spoor A naar spoor B. Het voordeel is, dat de uit te nemen as niet in het midden zwaar belast wordt, daar de krachten aangrijpen op de wielen.
Het nadeel is daarentegen een grootere diepte der inrichting. Aardwinden worden overal gebruikt, waar het maken van een locomotieflichtkraan, wegens de daaraan verbonden groote kapitaal-uitgaven, niet is te verantwoorden.
Ch. Bongaerts.
