ook statische organen genoemd, zijn zintuigorganen die mensen en dieren in staat stellen, een bepaalde stand of houding in de ruimte in te nemen of te behouden. Bij vele wervelloze dieren zijn het blaasjes (statocyten), die met zintuigcellen bekleed worden.
Op de zintuigharen van deze cellen rust een naar verhouding zwaar lichaam (statolith). Dit verschuift en prikkelt steeds andere zintuigcellen, telkens als de houding van het dier verandert. Bij zeekwallen liggen 4 of 6 statocyten aan de rand van het gewelfde scherm. Bij tienpotige kreeften ligt het orgaan in het onderste lid van het eerste paar gevoelssprieten. Bij mensen en gewervelde dieren bezit het evenwichtsorgaan (liggend binnen het oor) drie halfcirkelvormige kanalen, waarvan elk in een ander vlak van de driedimensionale ruimte ligt. Ze zijn met vloeistof gevuld en hebben ieder een verwijding (ampulla).
Daarin liggen, door een gelatineplaat omsloten, de zintuigharen. Wanneer het lichaam beweegt, gaat de vloeistof van de halfcirkelvormige kanalen stromen, waardoor dan de gelatineplaat beweegt en de zintuigharen geprikkeld worden. De zenuwimpuls die naar de hersenen gaat, zorgt voor de waarneming van de veranderde houding.
