Westergasfabriek - De fabriek aan de Haarlemmerweg werd gebouwd tussen 1883 en 1885. Op 12 dec. 1903 werd de eerste gashouder (inhoud 100.000 m3) in gebruik genomen; in 1905 kwam de blauwwatergasfabriek in bedrijf. De zgn. droge schijfgashouder, met een hoogte van zeventig meter en een diameter van zestig meter, werd op 12 maart 1962 in bedrijf gesteld. Deze gashouder, die bestemd was voor de ontvangst van cokesovengas, was de grootste droge gashouder van Nederland. Met een omvangrijke ombouwoperatie, die duurde van 1965 tot 1967, ging A. als eerste hoofdstad in Europa over op het gebruik van aardgas.
Op 4 dec. 1967 werd de levering van cokesovengas vanuit de gashouder stopgezet. Vanaf dat moment was het hele Amsterdamse gasbuizennet gevuld met aardgas. In 1968 werd de oude watertoren* bij de Westergasfabriek afgebroken. Door het vertrek van het Gemeente-energiebedrijf* in 1985 naar de Spaklerweg kwam de Westergasfabriek leeg te staan. De gashouder werd daarna het toneel voor houseparties, modeshows en grote bedrijfsfeesten. De Toneelgroep Amsterdam (TGA) en het muziektheater Orkater treden op in het Transformatorhuis. Rondom de nu voor cultuur gebruikte gebouwen zijn groenvoorzieningen en vindt recreatie plaats.
LIT. J.F. Wagener, De geschiedenis van de gasvoorziening, O.A. 1953, 181; id., Nieuwe gashouder op het terrein van de Westergasfabriek, O.A. 1962, 160; E. Weber, Moeilijke jaren van een energiebedrijf. De Westergasfabriek 1940-1945, O.A. 1980, 184; M.G. Niessen, Van Gasfabriek tot Stadsdeelkantoor, 1990; C.Th. Bakker, Rondom de Westergasfabriek, O.A. 1997, 242.
