Petruskerk - De Petruskerk, Sloterdijk*. In 1479 bouwden de bewoners van het voor het eerst in 1460 genoemde dorp Sloterdijk een kerkje: de Sint Pieter. Dat werd in 1572 door de watergeuzen, onder aanvoering van graaf Van Lumey, in brand gestoken. Op de oude fundamenten herbouwde men de huidige Petruskerk. Of dit voor 1664 gebeurde, is waarschijnlijk, maar niet gedateerd, doordat het oudst bewaarde grafboek pas in 1664 begint.
Waarschijnlijk zijn de grafboeken van voor dat jaar verbrand in 1572. Rondom de kerk is een begraafplaats, die uit vijf delen bestaat: het Noorderkerkhof, het Bosje, het Bovenhofje of Ministerkerkhof, het Zuiderkerkhof en het Nieuwe Kerkhof. Op het Noorderkerkhof wordt sinds 1724 begraven. Op het Zuiderkerkhof vond de eerste begrafenis plaats op 18 juni 1785. Boven de hoofdingang van de kerk bevindt zich in de torenmuur nog steeds de steen met het chronogram (tijdvers) "Chrlstlano VlglLanDVM" (Een christen moet waakzaam zijn), waarvan de hoofdletters samen in Romeinse cijfers het stichtingsjaar 1664 vormen. Het interieur van de Petruskerk is sfeervol; opvallend is de eikenhouten preekstoel met zijn Dorische colonnetten, zijn 1 7de-eeuwse cartouches en de twee zestienkaars lichtkronen, in 1672 door een aantal in Sloterdijk geborenen aangeboden. In 1964 werd het 300-jarig bestaan van de kerk herdacht en onderging het interieur een restauratie. Voor een opknapbeurt van het exterieur ontbrak het geld. Dat, en de ontvolking van de buurt, waren de redenen dat de kerkvoogden van de Hervormde Gemeente Amsterdam in 1968 besloten, de Petruskerk te sluiten en te verkopen. Op 20 okt. 1968 werd de laatste dienst gehouden en werd letterlijk en figuurlijk aan de kerkklok van Sloterdijk het zwijgen opgelegd.
Velen hebben dit betreurd en het gevolg was dat er een stichting tot behoud van de Petruskerk werd opgericht. Dankzij een aantal giften kon in 1981 met de eerste fase van de uiteindeiijke restauratie worden begonnen. De houten kerkvloer, waaronder zich ongeveer honderd ten dele beschadigde grafzerken bevonden, werd opengebroken. De zerken werden onderzocht door dr J. Belonje uit Alkmaar. Het dak werd gedicht, de toren hersteld en het knekelhuisje opgeknapt.
De restauratie betrof het hele gebouw; de toren werd door de deelraad gefinancierd. Verder is de houten consistoriekamer geheel gerestaureerd en ingericht als vergaderzaal. Het gebouw wordt momenteel gebruikt als multifunctionele accommodatie. De kerkhoven, waaronder hekken, grafhuisjes en andere monumenten, zijn gerestaureerd in 1995. Tevens werd de 19de-eeuwse kosters- en doodgraverswoning opgeknapt.
LIT. J.A. Groen jr, De Petruskerk in Sloterdijk, O.A. 1967, 119; J.H. van den Hoek Ostende, Restauratie Petruskerk afgesloten, M.A. 1997, 63.
