Bioscoop- en theaternamen - Alfa, de moderne schrijfwijze van alpha, de eerste letter van het Griekse alfabet, betekent begin, Alhambra is Arabisch voor "rode steen". Beide bioscopen gingen in 1998 ter ziele. Bellevue (Cinerama) wil zeggen dat er iets moois te zien is en Cinerama is samengesteld uit Cinema (er beweegt iets) en Panorama (er is alles te zien). In de Cineac kon men bewegende beelden zien die ook actueel zijn. Calypso was een Griekse nimf.
Zij verleidde Odysseus nadat hij schipbreuk had geleden. Ceintuur was genoemd naar de Ceintuurbaan. Centraal, aan de Nieuwendijk, stond in het centrum van de stad. Cinetol was genoemd naar de Tolstraat, die op haar beurt is vernoemd naar het tolhek dat tot 1896 op de Amsteldijk stond. City betekent "binnenstad" en Corso (de bioscoop is inmiddels verdwenen) betekent eigenlijk "wedren", maar de naam keert ook terug in bloemencorso als optocht van versierde voertuigen. Desmet was de naam van de eigenaar van een van de oudste theaters in A., dat oorspronkelijk Frascati heette (Frascati herinnert aan een stadje bij Rome, beroemd om zijn wijn en landschap). Du Midi is letterlijk "van het zuiden" en deze bioscoop stond dan ook in Zuid. Flora is bloem, Hallen werd vernoemd naar de markthallen.
Beide laatste bioscopen zijn inmiddels verdwenen. Kriterion is Grieks voor "toetssteen", Luxor was genoemd naar een stad in Egypte met een beroemde tempel. Movies is Engels voor films. Het verdwenen Nöggerath en het beroemde Tuschinski zijn vernoemd naar de oorspronkelijke eigenaren. Parisien betekent "uit Parijs", Rex is Latijn voor koning en Royal betekent "koninklijk"; deze bioscopen zijn inmiddels geschiedenis (Royal brandde af). Rialto bestaat nog en is vernoemd naar een eiland bij Venetië (het strand daar heet Lido). De Uitkijk spreekt voor zichzelf. Verdwenen zijn verder: Rivoli, een stad in Italië; Roxy, waarvan de naam de afkorting was van de naam Roxana, dat "dochter van het licht" betekent en was bedacht door Abraham Tuschinski*, die deze bioscoop in zijn concern opnam; Saskia, vernoemd naar Rembrandts vrouw Saskia van Uilenburg, en Victoria, "overwinning" in het Latijn.
Lit. R. van Bueren, Saturday Night at the Movies, deel I A-D, 1996; id., deel 2 en 3, E-Z, 1999.
