Gepubliceerd op 18-08-2020

Standerdmolen

betekenis & definitie

Standaardmolen. Stendermolen.

Een molen, die op een standaard draait. Een standerd is een staande balk, welke voor ondersteuning dient. Standerdmolens zijn de oudste vorm van windmolens. Ze zijn sedert de elfde eeuw in gebruik. Het zijn alle korenmolens. Gewoonlijk staan zij op een heuveltje en hebben geen naam.

Op de standaardmolens volgden de paltrokmolens, waarbij de geheele molen op rollen draaien kon. Deze soort werd gebruikt om hout te zagen. Van toen af was voor elke nieuw gebouwde molen naamgeving voorgeschreven, in verband met het overheidstoezicht. Aan het einde van de 16de eeuw werden de bovenkruiers gebouwd, waarbij alleen de kap met de wieken draaibaar was (kruien is naar den wind draaien). Deze gebruikte men voor het olieslaan en watermalen. Met bovenkruiers maalde Leeghwater de Schermer leeg. Er zijn nog 120 standerdmolens in ons land.

Men vindt er een te Breskens, Roosendaal (G.), Oud Gastel, 's-Hertogenbosch, Deurne, Sluis, Neede, Hontenisse, Neerlangbroek, Hervelt, Vilburg, St. Oedenrode, De Lutte, Meddo (G.), Leeuwarden. In Noord- en Zuid-Holland zijn ze geheel verdwenen.

< >