De matroos ter koopvaardij begint zijn loopbaan als lichtmatroos. Bij de kleine reederijen noemt men hem,,jongen”.
Hij maakt een voorloopigen proeftijd door en moet allerlei werkjes doen, zoowel in de kombuis als op het dek. Wanneer de lichtmatroos eenige reizen heeft gedaan, kan hij ter verdere opleiding worden aangenomen en heet dan matroos onder de gage. Hij doet dan uitsluitend werk aan dek en zijn salaris wordt verhoogd. Na eenige jaren, bij gebleken geschiktheid, wordt de matroos onder de gage tot matroos bevorderd. Hij is dan zwaarmatroos of vol matroos. Bij de haringvisscherij hebben de leerlingen onderscheiden rangen : afhouder, reepschieter, jongste, oudste.
