Woordenboek der oudheid

Prof. dr. J. Nuchelmans - Dr. J.H. Brouwers (1976)

Gepubliceerd op 18-06-2025

METRODORUS

betekenis & definitie

Metrodorus (Μητροδωρος), veel voorkomende griekse eigennaam. Vermelding verdienen:

1. Metrodorus van Lampsacus (ca. 460-ca. 390), leerling van Anaxagoras. Diens voorbeeld en dat van Theagenes van Rhegium volgend hield hij zich bezig met allegorische interpretatie van de Ilias. Helden duidde hij als kosmische, goden als organische elementen: Achilles als de zon, Hector als de maan, Agamemnon als de aether, Helena als de aarde, Paris als de haar omgevende lucht, Apollo als de gal, Demeter als de lever, Dionysus als de milt. De positie van Metrodorus binnen de ionische natuurfilosofie en zijn plaats in de ontwikkeling van de alle- gorese zijn overigens verre van duidelijk.

Lit. Fragmenten in H. Diels/W. Kranz, Die Fragmente der Vorsokratikerii (Zürich 1964) nr. 61. - W. Nestle, Metrodors Mythendeutung (Philologus 66, 1907, 503-510).

2. Metrodorus van Chius (ca. 400 vC), leerling van Democritus. Zijn tractaat nepl Περι φυσεως begon met de lapidaire zin: ’Niemand van ons weet iets, we weten zelfs niet of we weten of niet weten’. Deze sceptische houding belette Metrodorus evenwel niet de leer van Democritus verder uit te bouwen: hij nam een oneindig aantal werelden aan, ontkende de beweging van het heelal en bestudeerde meteorologische verschijnselen. Als historicus zou hij een geschiedenis van Troje en een geschiedenis van Ionië hebben geschreven.

Lit. Fragmenten in H. Diels/W. Kranz, Die Fragmente der Vorsokratiker11 (Zürich 1964) nr. 70.

3. Metrodorus van Lampsacus (331/330-278/277), een van de vier beste vrienden en de trouwste volgeling van Epicurus, met wie hij zich in Athene vestigde. Epicurus, die hem zijn Eurylochus en zijn Metrodorus opdroeg en verschillende brieven tot hem richtte, beschouwde Metrodorus niet als een oorspronkelijk denker, maar keurde hem wel de eerste plaats waardig onder degenen die de waarheid kunnen bereiken met de hulp van anderen. Hij bepaalde ook dat zijn leerlingen de gedachtenis van Metrodorus en van hemzelf moesten vieren op de 20e van elke maand. Van Metrodorus’ geschriften, meer dan 20 in getal, bezitten we fragmenten, waaruit blijkt dat ze zich vooral bezig hielden met de verdediging van het epicurisme tegen andere wijsgerige stromingen.

Lit. Fragmenten bij A. Korte, Metrodori epicurei fragmenta (Jahrbücher für Classische Philologie, Suppl. 17, 1890, 529- 597). - W. Kroll (PRE 15, 1477-1480).

4. Metrodorus, epigrammendichter uit de 3e of 4e eeuw nC, van wie in het 14e boek van de → Anthologia Palatina een dertigtal, aan Diophantus ontleende, wiskundige opgaven in versvorm bewaard gebleven zijn.

Lit. Uitgave in de edities van de → Anthologia Palatina en, met scholia, in P. Tannery, Diophanti Alexandrini Opera 2 (Leipzig 1895) 53-72. - J. Geffcken (PRE 15, 1475). [Nuchelmans]

< >