Woordenboek der oudheid

Prof. dr. J. Nuchelmans - Dr. J.H. Brouwers (1976)

Gepubliceerd op 18-06-2025

LARSA, DYNASTIE VAN

betekenis & definitie

Dynastie van Larsa. Op grond van de koningslijst van Larsa regeerden 14 koningen 264 jaar vanuit Larsa over een deel van Zuid-Babylonië, vanaf de ondergang van de dynastie van Ur in tot de verovering van Larsa door Hammurapi.

De opkomst van Larsa ging vooral ten koste van Isin, dat praktisch tot de steden Isin en Nippur beperkt werd. De reconstructie van de gebeurtenissen is vooral gebaseerd op de jaarnamen en op de in de diverse steden gebruikte eedformules. Inscripties leveren meestal weinig directe informatie op.Het is onzeker of een zekere Naplanum, veelvuldig als MAR.TU in Ur III teksten genoemd ook de eerste vorst van Larsa is, vermoedelijk als stadhouder van de koningen van Ur III en Isin. Het is opvallend dat zowel Zabaja als Abisare in hun titulatuur de band met de MAR.TU onderstrepen. De oudste eigen inscriptie stamt van Zabaja, de eerste jaarnamen zijn van Gungunum. Vóór deze koning zijn er slechts geringe aanduidingen dat de staat Larsa zich verder dan de stad uitstrekte. Belangrijk is de verovering van Ur door Gungunum. Ook in Elam werd er soms naar deze vorst gedateerd.

Jaarnamen spreken van tempelbouw en van de aanleg van kanalen. Zijn opvolger Abisare versloeg Isin, Sumuel schijnt die stad korte tijd veroverd te hebben. Onder Nur-Adad kwam het tot een crisis in Larsa door een algemene opstand en een vijandelijke inval samen met overstromingen ten gevolge van een opzettelijke afdamming van de Eufraat. Herstelwerk zou tot bloei van Larsa geleid hebben.

Nur-Adad schijnt de eerste koning van zijn dynastie te zijn op wie er sumerische hymnen over zijn, d.w.z. die zich bij de Ur III traditie aansloot, hoewel er zeker voor Gungunum een akkadische hymne is. Onder de regering van Shinidinnam, die Babylon versloeg en Nippur enige tijd beheerste zette de bloei van Larsa zich voort. Sin-eribam, Siniqisam en Shilliadad regeerden kort. Larsa geraakte aan de zonen van Kudurmabuk, Warad-Sin en Rim-Sin. De staat Larsa heette in deze periode waarschijnlijk Emutbal. Hammurapi veroverde Larsa in zijn 30e jaar, waarna het land de lotgevallen van zijn dynastie deelde; wel maakte zich onder Samsuiluna nog een Rim-Sim II, een zoon van Warad-Sin (?), korte tijd zelfstandig.

Lit. D. O. Edzard, Die ’zweite Zwischenzeit’ Babyloniens (Wiesbaden 1957). F. R.

Kraus (JCS 3, 1951). L. Matous, Zur Chronologie der Geschichte von Larsa bis zur Einfali der Elamiten (ArOr 20, 1952, 288w). F. Thureau Dangin, (RA 15, lvv). [van Driel]

< >