Lapis niger (’zwarte steen’), zwartmarmeren vloer die ten tijde van Caesar werd aangebracht op het → Forum Romanum tussen Rostra en Curia, op de plaats waar zich volgens de traditie het graf van → Romulus bevond. De lapis niger werd in 1899 teruggevonden; eronder ontdekte men onder meer een stuk van een vierkante pilaar en daarop de oudst bekende uit Rome stammende latijnse inscriptie (6e eeuw vC; CIL 6, 36840).
De fragmentarische tekst heeft men nog niet op bevredigende wijze kunnen verklaren.Lit. J. Stroux, Die Foruminschrift beim Lapis niger (Philologus 86, 1931, 460-491). F. Leifer/E. Goldmann, Zum Problem der Foruminschrift unter dem Lapis niger (Klio, Beiheft 27, 1932).
G. Dumézil, Sur l’inscription du Lapis niger (REL 36, 1958, 109-111). [Nuchelmans]