Hurritische god (’vader der goden’), bekend uit de hethitische mythen van Kumarbi, maar eveneens uit hurritisch materiaal van Mari, Nuzu en Ugarit. Kumarbi is de zoon van Anu en de vader van de stormgod.
In het systeem van de godengeneraties neemt hij dus de derde plaats in: Alahu - Anu - Kumarbi - stormgod. In dit systeem, dat, van mesopotamische origine, uiteindelijk de Grieken bereikt heeft (zie de Theogonie van Hesiodus), correspondeert hij dus met de mesopotamische god Enlil enerzijds en met de griekse Kronos anderzijds. Fragmenten van hurritische Kumarbi-mythen zijn wel gevonden, maar nog niet gepubliceerd. Door Güterbock werd een Kupria tekstkritische uitgave van de hethitische Kumarbi-mythe gepubliceerd, die ook wel als de ’Mythe van het Koningschap in de Hemel’ wordt aangeduid. De god speelt ook in andere hethitische mythen van de z.g. ’Hurritische laag’ (zie Hethieten, Godsdienst) en met name in het lied van → Ullikummi een belangrijke rol.
Lit. H. G. Güterbock, Kumarbi efsanesi 1-2 (Ankara 1945/ 46) en Kumarbi. Mythen von churritischen Kronos (Zürich- New York 1946). Id., The Hittite Version of Hurrian Ku-marbi Myths: Oriental Forerunners of Hesiod (AJA 52, 1948, 123-134).
P. Walcot, Hesiod and the Near East (Car- dif 1966). A. Goetze (ANET 1, 120w). E. von Schuler in Haussig, Wörterbuch der Mythologie 1 (Stuttgart 1965, foto- mech. herdruk), 182-183, 185. [Houwink ten Cate]