De plechtige ten-dode-wijding vooral van een romeinse legeraanvoerder, waarbij deze zichzelf en het vijandelijk leger toewijdde aan → Tellus en de Manes.
Gekleed in de toga praetexta sprak hij met bedekt hoofd en de voeten op een speer de priester de formule na. Na een bede om de overwinning volgde als slot: legiones auxiliaque hostium mecum deis Manibus Tellurique devoveo (Liv. 8, 9, 5-8). Omgord volgens de cinctus Gabinus zocht hij dan de dood te midden van de vijanden. Het beroemdst zijn de devotiones van de → Decii Mures; ook buiten militaire kring kwamen ze voor (Liv. 5,41,3; 7,6,4). [A. J. Janssen]
