Chumbaba (zo in de latere teksten; ouder: Huwawa), naam van de monsterachtige reus, die in opdracht van Enlil het cederwoud bewaakt.
Chumbaba wordt door Gilgames en Enkidu, die een expeditie ondernemen naar het cederwoud, overwonnen en door de laatste gedood. Menend hiermee een heldendaad verricht te hebben, hebben ze in feite Enlils toorn opgewekt en door hybris hun lot bezegeld: Enkidu moet sterven. Het oorspronkelijk zelfstandige sumerisch verhaal, ’Gilgames en Huwawa’ genoemd, dat in meerdere recensies circuleerde, werd later in het → Gilgames-epos (5e tablet) geïncorporeerd. De figuur van Chumbaba, in de sumerische versie misschien de verpersoonlijking van de barbaarse volken, sprak sterk tot de verbeelding, en wordt met name in de hethitische versie van het epos breed geschilderd. Afbeeldingen van het doden van Chumbaba zijn in de vorm van terracotta’s overgeleverd, evenals modellen van de monsterachtige kop van Chumbaba, die zelfs vergeleken kon worden met een bepaalde constellatie van de ingewanden.Lit. Sumerische epos: J. van Dijk, Le dénouement de ’Gilgames au bois de cèdres’ selon LB 2116 (P. Garelli, Gilgames et sa légende, Paris 1960, 69-81). A. Falkenstein, Zur Überlieferung des Epos von Gilgames und Huwawa (JNES 19, 1960, 65-71). Gilgames-epos, tablet V: ANET 82v; J. V. Kinnier Wilson, On the Fourth and Fifth Tablets of the Epic of Gilgames (P. Garelli, op. eit., 103-111). A. L. Oppenheim, Ancient Mesopotamia (1965) 260-261. Afbeeldingen enz.: S. Smith, The Face of Humbaba (AAA 11, 1924, 107v). F. Thureau-Dangin, Humbaba (RA 22, 1925, 23v). D. Opitz, Der Tod des Humbaba (AfO 5, 1929, 207213). J. Nougayrol, Une nouvelle ’mise a mort’ de Humbaba (RA 47, 1953, 34). [Veenhof]
