heer, Zeeuws vlootvoogd (1565 - 26 Sept. 1637), was van 1601-1627 luitenant-admiraal van Zeeland en stond van 1623-1625, wegens het ontbreken van een ambtgenoot in Holland, aan het hoofd van de ganse Nederlandse zeemacht. In 1605 vernietigde hij bij Dover, aan het hoofd van een Hollands-Zeeuwse scheepsmacht, het grootste deel van een Spaanse transportvloot met troepen voor de strijd in de Nederlanden en in 1606 ondernam hij als vlootvoogd twee tochten naar de Spaanse kust, waarvan de laatste vermaard is geworden door het heldhaftige gedrag van de Amsterdamse vice-admiraal, Reinier Claeszen.
Deze verdedigde, toen hij, bij een ontmoeting met een Spaanse overmacht ter hoogte van Kaap St Vincent, door Haulthain’s vloot aan zijn lot werd overgelaten, zijn schip twee dagen lang tegen zes vijandelijke bodems, totdat ten slotte zijn bovendek werd veroverd; na overleg met de rest van zijn bemanning stak hij toen de lont in het kruit (7 Oct.). De blaam van deze tocht wiste Haulthain in 1618 enigermate uit door zijn deelneming aan een groot gevecht tegen de Barbarijse zeerovers* en meer nog door zijn leiding van de expeditie tegen La Rochelle in 1625. Wel is waar was dit gewapend optreden tegen geloofsgenoten, voortvloeiende uit het Nederlands-Franse verdrag van 1624, in de Republiek zeer impopulair en verrichtte ook Haulthain zijn taak met tegenzin, doch zowel bij de gevechten, die leidden tot de insluiting van de stad, als bij de netelige onderhandelingen met de Hugenoten toonde hij zich vastberaden en plichtsgetrouw. Na zijn aftreden als luitenant-admiraal bekleedde hij het ambt van gouverneur van Sluis, waar hij in 1637 in de St Janskerk werd begraven.DR J. K. OUDENDIJK
Lit.: J. C. de Jonge, Gesch. v. h. Ned. zeewezen, 2de dr., dl 1 (Haarlem 1858); Nieuw Ned. Biogr. Woordenboek, dl I (1910); J. K.
Oudendijk, Een Ned. vloot voor La Rochelle ter bestrijding van de Hugenoten, Juli 1625 Febr. 1626 (Historia, Jaarg. 6, No 8, Utrecht 1940); J. G. M. Warnsinck, Een Engelsche poging tot ontzet van La Rochelle in 1628 (Van Vlootvoogden en zeeslagen, Amsterdam 1940).
