N.V., gevestigd te Amsterdam, werd opgericht in 1870. Haar vloot bestond op 1 Jan. 1952 uit de passagiersschepen: m.s.
Johan van Oldenbarnevelt (19 787 ton) en m.s. Oranje (20116 ton) en 33 vrachtschepen met een gezamenlijke inhoud van 268 307 ton, terwijl bovendien op die datum nog vier schepen in aanbouw waren. Te zamen met de Kon. Rotterdamse Lloyd verzorgt de maatschappij de maildienst van Nederland op Indonesië. Daarnaast exploiteert zij met de Noorse rederij Leif Hoegh en Co. en de Kon. Rott. Lloyd de Java-Pacific en Hoegh Lines, welke diensten onderhouden tussen de Amerikaanse Pacifickust en verschillende gebieden in het Verre Oosten, terwijl zij voorts met de HollandAmerika-lijn, de Kon. Rott. Lloyd en Alfred Kolt en Co. de Java-New York-lijn verzorgt en met de Kon. Rott. Lloyd de Nedlloyd-lijn van de W.kust van Amerika naar India.De maatschappij is geïnteresseerd bij verschillende andere ondernemingen, in het bijzonder bij de Ver. Ned. Scheepvaartmaatschappij, waarvan zij bijna ƒ6 millioen van het ƒ26 millioen groot zijnde aandelenkapitaal bezit, en voorts bij de N.V. Rederij „Amsterdam”, waarin zij een overwegend belang heeft. In 1948 richtte zij met Frits Diepen Vliegtuigen N.V. de N.V. Aero Holland te ’s-Gravenhage op, welke maatschappij ongeregeld vervoer in de lucht verzorgt.
Samen met de Kon. Rott. Lloyd heeft de maatschappij een contract met de Staat inzake wekelijks postvervoer op Indonesië; na het totstandkomen van het geregelde luchtpostverkeer vervoert zij hoofdzakelijk drukwerken en pakketpost. Vóór Wereldoorlog II verzorgde de maatschappij het vervoer van gouvemementspersoneel van en naar voormalig Ned.-Indië, na de oorlog had zij een werkzaam aandeel in het transport van repatriërenden, militairen en emigranten.
VOORNAAMSTE BALANSPOSTEN PER 1 JANUARI 1952
Activa:
Vloot der maatschappij ƒ 55 500 000
Schepen in aanbouw 9 500 000
Etablissementen 10 800 000
Deelnemingen 8 300 000
Effecten, geldleningen en schatkistpapier .... 52 000 000
Kas, kassiers en direct opeisbare vorderingen . . 47 600 000
Diversen 19 200 000
Totaal 202 900 000
Passiva :
Kapitaal ƒ 45 000 000
Statutaire reserves en reserves voor vernieuwingen 76 700 000 Diversen 81 200000
Totaal ƒ 202 900 000
In de periode 1945 t/m 1951 werden dividenden van resp. 0 pct, 7 pct, 9 pct, 9 pct, 9 pct, 9 pct, 12½ pct (waarvan 10 pet in aandelen) uitgekeerd.
j. E. ANDRIESSEN
Lit.: I. J. Brugmans, Tachtig jaar varen met de Nederland, gedenkb. uitg. t. gel. v. h. 80-j. best. d. N.V. St.mij „Nederland (Amsterdam 1950).
