Spaans toneelschrijver (Madrid 28 Mrt 1731 5 Mrt 1794), was ambtenaar en werd geprotegeerd door leden van de hoge adel. Hij begon met navolgingen en vertalingen uit het Frans (Racine) en het Italiaans (Metastasio).
Daarna schreef hij korte, populaire stukken, eenacters, in „romance”, zgn. „sainetes”, waarin hij op geestige wijze het Madrileense leven schilderde. Hij oogstte er een enorm succes mede. In de voorrede van de tien delen van zijn Teatro o colección de los sainetesy demás obras dramáticas (1786-1791) verklaart de auteur: „Yo escribo, y la verdad me dicta”. (De waarheid dicteert mij, en ik schrijf op). Dertig jaar lang, van 1762 tot 1792, vermaakte Ramón de la Cruz het Madrileense publiek, zonder zich te storen aan de aanvallen van de voorstanders van het Franse neoclassicisme.
Hij was een zeer vruchtbaar auteur: hij heeft meer dan driehonderd sainetes geschreven. Merkwaardig is dat hij de eerste Spanjaard was die Shakespeare vertaald heeft: Hamleto, rey de Dinamarca (1772), naar de Franse bewerking van Ducis (1769). De Spaanse tekst heeft slechts geringe verdienste. Cruz schreef ook „zarzuelas”, zoals Las Segadoras de Vallecas en El Licenciado Farfulla. Veel van zijn dramatische werken zijn, zonder dat de schrijver dit bedoeld heeft, historische documenten geworden.
Cruz is daarom wel de Goya van het Spaanse toneel genoemd.PROF. DR C. F. A.
VAN DAM
Bibl.: Teksten: Sainetes, t. I en II, ed. E. Cotarelo y Mori (Madrid 1915 en 1928), Nueva Bib. de Aut.
Esp., t. 23 en 26.
Lit.: E. Cotarelo y Mori, Don R. de la Cr. y sus obras. Ensaye biogr. y bibliogr. (Madrid 1899); P. P.
Casamitjana, R. de la C. und der franz. Kultureinfluss in Spanien (Bonn 1933).
