genoemd naar de uitvinder, de waterbouwkundige R. Woltmann, is een instrument, dagtekenend uit het einde der 18de eeuw, tot het meten van stroomsnelheden.
Het draagt op een horizontale as een tweetal wiekjes of vleugeltjes, zodat de door een stuurblad volgens de stroom gerichte as wordt rondgedraaid. Deze brengt een telwerk in beweging, dat na een bepaald aantal omwentelingen een signaal geeft. Door ijking of tarering wordt de snelheid bepaald, die bij het waargenomen tijdsverloop tussen twee signalen behoort. In plaats van wiekjes wordt de kop van de as ook voorzien van een tweetal schroefbladen. De toestellen zijn thans ook zodanig ingericht, dat de stroomrichting ten opzichte van het kompas kan worden waargenomen, bijv. voor waarnemingen in zee.
