kerkelijk schrijver (ca 250 - Trier na 317), was geboortig uit Afrika, werd Christen ca 300, was leraar in de welsprekendheid te Nicomedië in Bithynië totdat Constantijn de Grote hem in 317 belastte met het onderwijs van zijn oudste zoon Crispus, waartoe hij naar Trier vertrok. Om zijn voortreffelijke stijl wordt hij „de Christelijke Cicero” genoemd.
Zijn geschriften werden door de humanisten druk gelezen en als voorbeeld gebruikt; weinig kerkelijke schrijvers werden zo vaak opnieuw uitgegeven. Zijn beroemdste werk Institutiones divinae is bedoeld als een verweerschrift voor het Christendom en tevens als een systematische uiteenzetting van het Christelijk geloof. Diep voelt de schrijver de zedelijke efficaciteit aan van het Christendom en van de hernieuwing die het in de ziel van de mens tot stand brengt (de Labriolle, 302). Het nu nog lezenswaardig De mortibus persecutorum, geschreven in 313/’14 of 318/’20, geeft een levendige schildering van het schrikwekkend einde van de kerkvervolgers. Andere werkjes: De opificio Dei; De ira Dei.DR v. MOREL O. CAP.
Bibi.: (uitg. en vert.): Corpus Script. Eccles. Latin d. S. Brandt en G. Laubmann t. 19 en 27 (1890-1897); Patrol, lat., t. 6 en 7; Duitse vert. d. Hartl en Knappitsch in Bibi. d. Kirchenväter, t. 36 (1911); De mortibus persecutorum, uitg. d. A. Slijpen (Nijmegen 1925) en L. de Regibus (Torino 1931, Duitse vert. Zürich 1946, Ned. vert.: „Over den dood der vervolgers” door D. Franses in de serie Getuigen, I, dl 7, Amsterdam 1941).
Lit.: R. Pichon, Lactance (Paris 1901); F. Feszler, Benutzung der philol. Schriften Cicero’s durch L. (1913); K. E. Hartwell, L. and Milton (London 1929); G. Kutsch, De Lactantii de ira Dei librum quaestiones philol. (1933); P. d$ Labriolle, Hist, de la litt, latine chrét. 291-318 (3de uitg. d. G. Bardy, Paris 1947).
