Sovjet-politicus (in Georgië 1899), is een der leiders van de Sovjet-Unie. In de twintiger jaren stond hij aan het hoofd van de veiligheidsdienst in de Kaukasus, doch eerst in de jaren i936-’39 begon hij op de voorgrond te treden.
Hij werd lid van het Politburo en in 1939 volkscommissaris van Binnenlandse Zaken en daardoor hoofd van de geheime politie (N.K.W.D.). Gedurende Wereldoorlog II was hij lid van de Verdedigingsraad. Thans is hij een der plaatsvervangers van den voorzitter van de ministerraad. j. w. BEZEMER