Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-01-2023

KOGELBAAN

betekenis & definitie

is de weg die het projectiel in de lucht aflegt; zij is een lijn van dubbele kromming. De plaats waar het projectiel op de grond komt heet aanslag. Het verlengde van de middellijn van de inwendige ruimte van het schietwapen wordt verlengde zielas genoemd; zij vormt met de horizontale of waterpasse lijn een hoek d, welke elevatie(hoek), of wanneer de schietbuis een helling naar beneden heeft, declinatiehoek) wordt genoemd. Richtlijn noemt men de lijn lopende over de richtmiddelen naar het gewenste richtpunt.

De hoek b gevormd door de verlengde zielas en de richtlijn heet lichthoek en onder terreinhoek wordt verstaan de hoek a gevormd door richtlijn en waterpasse lijn. Ligt het richtpunt hoger dan de monding van het schietwapen dan is de terreinhoek positief; ligt het lager dan is hij negatief. Bij het afgaan van het schot krijgt het wapen, dus ook het projectiel, een kleine verheffing, zodat het projectiel niet in de verlengde zielas de monding verlaat. De raaklijn aan deze kogelbaan in de monding heet uitvaartslijn. De hoek c tussen verlengde zielas en uitvaartslijn heet verheffingshoek. Hoek e, de hoek tussen de uitvaartslijn en richtlijn noemt men schootshoek. De afstand van het schietwapen tot het eindpunt van de baan noemt men dracht. Onder invalshoek wordt verstaan de hoek tussen de richtlijn en de raaklijn aan de kogelbaan in het trefpunt. Door aan het schietwapen de vereiste elevatie(hoek) te geven, wordt in werkelijkheid de richthoek (voor de gewenste afstand tot het doel) en tevens de terreinhoek (voor het doel) aan het schietwapen gegeven. Onder vluchttijd verstaan we de tijd, waarin het projectiel de kogelbaan doorloopt, uitgedrukt in seconden. Voor elke vuurmondsoort vindt men in de schootstafels de juiste waarden voor de verheffingshoek, de richthoek, de invalshoek en de vluchttijden. De spitstoelopende projectielen veroorzaken gedurende hun vlucht een kogelvormige luchtverdikking, kopgolf geheten, gevolgd door een luchtverdunning. Deze kopgolf is voor een waarnemer hoorbaar als een korte, scherpe knal (kopknal), welke knal men kan onderscheiden van de later komende knal (mondingsknal), veroorzaakt door de lading van het vuurwapen.LUIT.-KOL. F. A. J. DE KLERCK.

< >