eigenlijk Cuerpo de la Guardia civil geheten, is de naam van de marechaussee in Spanje. Zij werd in 1844 opgericht door generaal Ramón Maria Narváer (1800-1868).
Ze ressorteert onder het ministerie van Oorlog en dat van Binnenlandse Zaken. Het korps telt 24 regimenten, tercios genaamd, waarvan één regiment cavalerie te Madrid is gelegerd. Op de Balearen, de Canarische eilanden en in Marokko heeft de Guardia Civil zgn. „comandancias”. Aan het hoofd van het geheel staat een „inspector-general”, die de rang van luitenant-generaal heeft; aan het hoofd van elk tercio staat een kolonel. De leden van de Guardia Civil ziet men nooit alleen, maar altijd getweeën (de zgn. pareja), het hoofd bedekt met de bekende driekante steek. Aan het korps is inzonderheid de veiligheid van de wegen en afgelegen oorden toevertrouwd. Het geniet alom grote populariteit („La Benemérita”).
